Reparatie - Sony WM-R202

De WM serie van Sony is een bekende, het is deze serie die de Walkman groot heeft gemaakt, de WM serie heeft een breed aanbod Walkmans, met opnamefunctie, equalizer, AM/FM-tuner, auto-reserve, Dolby B & C. En nog veel meer.

Goed, genoeg over de serie zelf, we zijn hier voor een zeer specifiek model, de WM-R202!

12 december 2019

De naam zelf is makkelijk te verklaren, WM staat voor WalkMan. R voor Recording. 202 is dan het modelnummer. De WM-R202 is verwant aan de Sony WM-201. Dezelfde maten en hetzelfde loopwerk. Met als grootste verschil de opnamefunctie, verder is er de toevoeging van een indicator voor de richting waarin je afspeelt (op de voorzijde te zien). Opvallend aan de WM-R202 (en 201) is dat de batterij in een apart compartiment verwerkt zit. Deze kun je voor het gemak loskoppelen om de batterij te vervangen. Zonder het compartiment (met batterij) weegt de Walkman duidelijk minder, hij is ook een stuk kleiner in opzicht, Hij is ook niet dikker dan anderhalf cassettedoosje!

Dat is precies wat Sony wilde met deze serie, zo klein en compact mogelijk, zo veel mogelijk functies en toch een degelijke bouw met de beste kwaliteit beschikbaar. Gekker nog, ze zijn nog onderhoudsvriendelijk ook (tot op zekere hoogte). De metalen delen zijn uit zo licht en dun mogelijk materiaal geperst. De fijne mechaniek en printplaten zijn naar elkaar gevormd.

Wat overigens moet worden vermeld over de opnamefunctie, deze is vrij beperkt. Je kunt geen andere type bandjes gebruiken voor opname behalve Ferro Type I bandjes. Hoewel de Walkman Dolby B heeft, werkt deze alleen bij afspelen, niet bij opnemen.

Verder wordt in de handleiding verteld...

• Niet meer dan 1,5V DC (één AA batterij) aan spanning mag krijgen.
• Dat de Walkman niet op een locatie mag worden geplaatst met veel warmte, zonlicht, vocht, stof of mechanisch schokkende omgevingen.
• Niet onder de 5° Celcius mag worden gebruikt. (bovengrens zal ergens rond de 40/50°C liggen.)
• Als hij in contact komt met water, direct spanningsloos moet worden gemaakt en dat hij moet worden gecontroleerd door een "professional"
  

Verder is belangrijk te weten dat je hem na lange stilstand, even warm moet laten lopen.
Doe dit zonder cassettebandje.

Opvallend is de vermelding van bandjes met 120 minuten opnametijd. Deze bandjes hebben heel dunne tape, waardoor ze heel gevoelig zijn. Het wordt dus afgeraden veel te schakelen van A naar B met dit soort bandjes.

Niet te vergeten: Walkman™ is een merknaam van Sony™

Genoeg informatie. Tijd voor wat foto's, we nemen even een kijkje naar het uiterlijk en de mogelijkheden die aanwezig zijn.

Opvallend voor mij is het missen van de 'It's A Sony' sticker welke onder het Sony logo heeft gezeten. De sticker voegt in sommige ogen toe aan de verzamelwaarde, als hij er nog op had gezeten had ik die er 'in principe' niet af mogen halen. Toch vind ik de Walkman mooier zonder, dus ben hem liever kwijt dan rijk. 

Vrijwel alle 'standaard' opties die je terugziet op een vast deck, zijn terug te vinden op de Walkman. Alleen de pauzeknop mist nog. Het materiaal zelf is een combinatie van metaal en kunststof. Het is lastig te zien welke delen kunststof zijn en welke metaal. Ook zitten er opvallend weinig gebruikssporen op. (die komen nog aan bod, zoek ze tot die tijd maar).

Bovenop vinden we opties en ook de aansluitingen. Met een klik op de groene knop kun je van kant wisselen, ook is er een klein rood indicatielampje voor de batterij, je kunt kiezen om één kant of de hele cassette af te spelen. Je hebt keuze uit de drie meest gangbare tape types en tot slot een schakelaar voor Dolby B. De aansluitingen zijn voor de microfoon en koptelefoon.

Op de achterzijde gaat de volumeknop schuil samen met de sticker met informatie.
Wie goed kijkt ziet een klein deukje op de achterzijde. één van de gebruikssporen op deze walkman.

Tot slot zit er op de voorzijde nog een indicatie voor welke kant de Walkman afspeelt. Deze verandert overigens automatisch naar 'Forward' als je het deksel opent. De motor maakt redelijk wat herrie als deze omschakelt, in de handleiding wordt vermeld dat dit normaal is.

Het is lastig een foto te maken waarop alles scherp is, maar hier zicht op de binnenzijde. Ook hier is weer oog voor detail. De spoelen hebben de naam Sony ingegraveerd. Alles is netjes en compact ingebouwd, er is net genoeg ruimte voor het bandje zelf.

De Walkman werkt op een enkele AA batterij. Wees voorzichtig met het los maken van dit compartiment, de weerhaakjes zijn van kunststof en kunnen snel breken. Gelukkig zijn deze nog heel!

De maximale speelduur op één batterij is laag vergeleken bij andere (modernere) modellen.
Toch wordt hier gesproken over batterijen uit de jaren '80. De huidige batterijen hebben meer capaciteit, bovendien raad ik aan om altijd een extra setje batterijen mee te nemen, vooral bij lange reizen.

Opvallend is dat deze Walkman ook gebruik kan maken van de zogenaamde 'gumstick' batterij (hierboven de NC-5WM genoemd). Dit is een compact type batterij, een echt succes waren deze batterijen nooit. Bovendien heb je ook een ander (smaller) compartiment nodig.

Waar de batterij normaal zit, zit ook de sticker verstopt met het serienummer, zou dit de 764.595e Walkman in deze serie zijn?

Normaal poets ik alles even af voor ik een foto maak, zoals je hier namelijk kunt zien is de Walkman erg vatbaar voor vingerafdrukken.

Dan hebben we tot slot nog de gebruikssporen, ik kan er in totaal drie vinden, op de achterkant wat kleine krasjes en een deukje, op de zijkant zit een klein deukje (naar buiten gedeukt). Tot slot is er een klein stukje plastic afgebroken, gelukkig heb ik het stukje nog dus kan hem proberen te lijmen. Dat laatste is belangrijk, dat stukje plastic houdt namelijk de batterij op zijn plek!

Nu we de Walkman uitvoerig bestudeerd hebben kunnen we gaan beginnen met de reparatie.

De batterij laat ik los van de Walkman, we bekijken ook meteen de zwakste schakel in de hele Walkman, de weerhaakjes waarmee de batterij vast zit. Dit zijn twee kleine haakjes waar ook het contactpunt verwerkt zit. als er eentje afbreekt kun je de hele Walkman niet meer gebruiken. Tenzij je hem aan de Walkman vast zou plakken...

Eerst schroef ik de volumeknop los, let erop dat je de volumeknop hiermee naar 100% draait, uiteraard gebeurt precies het tegenovergestelde als je hem er weer op monteert.

De volumeknop kan maar op twee manieren vast, dit zie je aan de onderzijde, je kunt hem verkeerd om monteren dus let er goed op dat de stand klopt voor je hem straks weer terug plaatst.

Onder de knop zit een plastic membraan, hierdoor schuurt de metalen volumeknop niet tegen de metalen behuizing.

Na de volumeknop kunnen ook de schroefjes op de achterzijde eruit.

Nu kan de behuizing er af, doe dit voorzichtig en begin onderop, til hem over de knopjes en aansluitingen. Let op, er kunnen (en zullen) wat knopjes los komen, je kunt hem dus het beste plat neerleggen als je dit doet.

De twee knopjes zijn voor Tape type en Dolby, ze zijn beiden ook verschillend, en moeten op dezelfde manier worden teruggeplaatst. De 'Tape type' knop heeft twee kleine stukjes die naar de open zijde moeten worden gericht, de Dolby knop heeft een uitstekend nopje die over de schakelaar zelf past.

Zoals vermeld staan Sony Walkmans er om bekend compact te zijn gebouwd. De WM-R202 is dus geen uitzondering, gelukkig is alles hier nu binnen bereik.

We zien de riem zitten welke langs de vele wielen loopt. Rechtsboven zie je de motor verstopt zitten onder de printplaat, het kleine witte tandwiel (boven de zwarte) bepaalt de draairichting van het transport, de witte links is onderbroken, deze draait alleen om de Walkman uit te zetten of de zijde van het bandje te veranderen.

De messing wielen zijn de vliegwielen van het apparaat, deze zorgen voor het stabiel spelen van het bandje.

Uiteraard gaat er een nieuw riempje op, deze heb ik via een webshop gekocht en was binnen twee weken binnen.

Hier de oude en nieuwe riemen naast elkaar, je ziet dat de oude (links) wat vervormt is, toch valt me iets anders op, de nieuwe riem is dunner. Ervaring verteld me dat nieuwe riemen haast nooit gelijk zijn aan het origineel, sommige vermelden dit erbij met de smoes dat dit beter zou zijn. Naar mijn mening moet de nieuwe riem gewoon hetzelfde zijn als de vorige. Helaas is het moeilijk vooraf te weten of de nieuwe riem klopt, past en goed werkt, we zullen het zelf moeten ervaren...

Met veel moeite wist ik deze 'actie' foto te maken, het is niet makkelijk de nieuwe riem te monteren en ook nog eens een foto te maken. Ik raad je overigens sterk aan een foto te maken van hoe de oude gezeten heeft (of de foto op deze website als voorbeeld te gebruiken).

De nieuwe riem zit er op. Hier nog een foto van het gereedschap dat ik specifiek gebruikt heb. Het opzethulp (gereedschap onderin) komt hier goed van pas maar is eigenlijk nog te groot.

Je ziet dat ik de batterij alweer teruggeplaatst heb, het is tijd hem te testen. Pas wel op met alle open delen, je beschadigt hem makkelijk.

Tijdens het testen doen zich weer nieuwe problemen op, de snelheid klopt niet meer, hij speelt te langzaam. Hoewel het niet de juiste oplossing is, kan hiervoor de motor bijgesteld worden via een klein schroefje. Verstel deze met een kleine platte schroevendraaier (1,2mm). Maak ook de batterij los voor je dit doet, als je de verkeerde delen raakt is het gedaan met de Walkman.
(ik deed het overigens wel terwijl hij speelde, zo hoor direct je of je hem goed afstelt, dit is de snelle, gevaarlijke en de luie methode, doe dit zelf niet zonder de juiste ervaring en luiheid).

Verder kun je nog spelen met de afstelling van Dolby, maar ik zie er geen reden toe daar aan te zitten.

Na wat testen lijkt alles weer in orde te zijn, de Walkman kan weer in elkaar gezet worden, ik plaats eerst de twee knopjes terug die los zijn gekomen en smeer alles onder met vingerafdrukken. Schuif de behuizing weer over de knopjes heen zoals ik hem er had afgehaald. Let op dat de knopjes nog op de juiste plek blijven zitten en schakel deze even heen en weer als de behuizing erop zit, zo weet je of ze goed zitten.

Hierna kunnen de schroeven van de behuizing terug evenals de volumeknop. Let er weer op dat de volumeknop juist zit en test dit ook even. Hierna poets je de Walkman voor de zoveelste keer af om foto's te maken, gebruik hiervoor overigens een droog brillendoekje.

Nu hij weer helemaal in elkaar zit, test ik hem nogmaals uitvoerig. Bijna alles werkt naar behoren, toch valt het me op dat hij bij vooruit spelen (A-kant) minder stabiel is als bij achteruit spelen (B-kant), vreemd. Toch besluit ik hem een dagje mee op stap te nemen, ik heb deze Walkman immers aangeschaft met één hoofdreden.

Onderweg merk ik dat hij slecht tegen schokken kan, elke drempel met de fiets of stap die je lopend zet hoor je terug in de muziek. Toch slaagt hij voor de grootste test.

Elke keer als ik met een Walkman de straat op ga heb ik last van stoorsignalen. Zendmasten, mobiele toestellen, hoogspanningsleidingen, zelfs bij het passeren van een spoorwegovergang vangt de Walkman signalen op van buitenaf. Vervelend als je bijvoorbeeld in een volle trein zit, waar iedereen met zijn mobiel bezig is. Ook je eigen mobiel geeft om de paar minuten signalen, soms komt dit zo hard door dat het pijn doet aan je oren.

In theorie kun je dit probleem oplossen met de kooi van Faraday. Door de gevoelige apparatuur af te schermen met een metalen behuizing, blokkeer je de stoorsignalen en hoor je ze niet meer terug in je muziek. De WM-R202 heeft (deels) een metalen behuizing en inderdaad, bij het passeren van masten en ook met mijn mobiel op korte afstand komen er geen stoorsignalen meer mee door de muziek. Nu eens kijken waarom hij zo slecht speelt.

Thuis ga ik er nog eens goed voor zitten. Haal hem nog een keer uit elkaar en test alles. Met de behuizing eraf speelt hij zonder problemen.

Ik zet hem weer in elkaar en test hem nogmaals, even lijkt hij weer goed te werken maar al snel hoor ik weer aan de muziek dat hij niet goed speelt. Dan merk ik pas wat er mis lijkt te zijn. Ik hoor de bewegende delen tegen de behuizing schuren!

Aan de binnenzijde zie ik de schuurplekken zitten, het zijn de loopwielen die ertegenaan zitten.

Het probleem zit hier, de loopwielen hebben vrij veel speling en komen tegen de behuizing aan, tijd om de Walkman van de binnenkant te bekijken.

En daar hebben we de oorzaak! Het vervangen van de riem evenals algemeen gebruik heeft speling gegeven aan de loopwielen. Even dacht ik dit makkelijk te hebben opgelost, helaas zijn het geen normale 'asborgringen' die de loopwielen op hun plek houden, maar plastic O-ringen, gescheurde plastic O-ringen... Ik moet deze dus vervangen om de loopwielen spelingsvrij te houden. Ik zal moeten gaan zoeken naar een echte asborgring.

De volgende dag ben ik vanuit werk direct naar de bouwmarkt gefietst, bij de eerste geen geluk, maar de tweede was raak, bijna dan. De kleinste asborgringen die ze hebben zijn voor een asdiameter van 1,9mm. de as waar ik ze voor nodig heb is een goede 1.2mm.

Toch waag ik het erop, thuis aangekomen verbuig ik de ringen naar de juiste maat. Ik gebruik hiervoor een stukje massief staaldraad van dezelfde dikte, met een nijptang knijp ik de ring eromheen. Hij zit dan nog losjes, ik haal hem van het stuk draad en knijp hem dan nog een klein beter verder dicht.

Het oude ringetje haal ik voorzichtig van de as af, misschien kun je de breuk nu zien, hij is ook een flink stuk kleiner dan de nieuwe ring (deze op de foto is ook nog origineel).

Het is niet makkelijk met zulke kleine voorwerpen te werken, maar het lukt me de nieuwe ringen op hun plek te krijgen.
Ik moet wel opletten dat ik de as niet beschadig, de tape loopt er langs. Ik doe er dus een klein dotje olie op, dit verwijder ik daarna met een op maat geknipt brillendoekje.

En meteen loop ik tegen een ander probleem, het gat van de cassette is net groot genoeg, hij klemt ook als ik er een bandje in stop, afspelen doet de Walkman ook niet meer. Ik moet dus gaan kijken naar een andere oplossing.

Deze reparatie wordt nog vervolgd, het vinden van de juiste ringen is geen makkelijke klus helaas...

23 december 2020

We zijn een heel jaar verder! Maar eindelijk heb ik mogelijk de juiste ringen om dit project af te kunnen ronden, laten we ze er snel opzetten!

Met een pincet rijg ik de nieuwe ringen over de kleine asjes, maar als ik de walkman op zijn kop houd komen ze er net zo snel weer af. De ringen zijn te groot om in de inkeping van de as te blijven vastzitten.

Ik zal moeten kijken voor nog kleinere ringen, maar na eindeloos zoeken op het internet vind ik helaas niets. De Walkman gaat op de plank en zal moeten wachten tot ik de juiste ringen heb gevonden.

11 maart 2023

We schieten nu een goede 2 jaar vooruit in de reparatie! De Walkman heeft een lange tijd op de plank gelegen na vele verwoede pogingen de juiste clips te vinden. Vandaag heb ik weer eens een poging gewaagd.

Als eerste heb ik gekeken naar donoren die ik hier al had liggen, maar de maten van de as verschillen met die van de R202. Ik zoek nog eens rond naar losse onderdelen die ik heb liggen maar zonder succes. Ik zal toch op het internet moeten gaan zoeken naar een juiste kandidaat.

Als eerste heb ik gezocht naar de onderhoudshandleiding, hier worden namelijk alle onderdelen apart benoemd, waaronder de ringen welke hier nummer 89 dragen.

De volgende pagina bevat een verklaring van de onderdelen met een serienummer. Helaas geen informatie over de maten van de ringen. Ik typ het serienummer op internet in maar vind geen extra info. Uiteindelijk besluit ik de maat zelf te meten zover dat kan. Hierbij kom ik wederom uit op een binnenmaat van ongeveer 1.1mm.

Met deze informatie zoek ik het internet af naar niet zozeer een O-ring maar een borgring. Uiteindelijk kom ik op een webshop uit die borgringen kan leveren van 1.2mm. Hoewel te groot voor mijn doeleinde is het wellicht mogelijk deze ringen aan te passen naar de juiste maat. Het bestellen van de ringen kost me in totaal bijna €16 maar ik zie geen andere optie om aan de juiste ringen te komen. Nu is het wachten tot ze arriveren om te zien of ik deze daadwerkelijk kan gebruiken, de levering zal maximaal 15 werkdagen moeten duren...

22 maart 2023

Tien dagen later gaat de deurbel, de pakketbezorger staat voor de deur met een pakketje dat anders makkelijk door de brievenbus zou hebben gepast.

Het zijn de borgringen die ik besteld had!

Na een kort gevecht met de verpakking haal ik een verpakking uit de verpakking.

Bij het openen van de verpakking uit de verpakking tref ik nog een verpakking met daarin een verpakking met daarin de borgringen, al is het hier beter het verkleinwoord 'borgringetjes' te gebruiken. Ze zijn absoluut minuscuul al komt dit op de camera niet heel goed over.

Ik zal heel voorzichtig te werk moeten gaan want ik heb geen reserve ring besteld. Hier een borgring op mijn anders al niet zo dikke wijsvinger. Het leukste moet nog komen, hoe ga ik deze kleine ringen op de as krijgen?

Om het nog even duidelijk in beeld te brengen, de ring moet op de verdunning van deze as komen te zitten. Het dikke deel van de as is ongeveer 1,25mm dik. De verdunning zal waarschijnlijk rond de 1,15/1,1mm zitten.

Omdat de as niet geborgd is zinkt deze weg in de walkman als hij plat ligt, de verdunning van de as is dan niet bereikbaar. Om dit te voorkomen leg ik de walkman op de zijkant. Het deurtje zit anders ook aardig in de weg. In deze positie ga ik proberen de ringen op de assen te krijgen.

Met een pincet grijp ik een ring en breng deze naar de as. Ik moet opletten dat de ring niet uit de pincet weg schiet want deze ga ik zeker niet terugvinden. Ik wurm de ring in de verdunning van de as en laat deze los.

Bij het uitnemen van de pincet komt de ring vrolijk mee terug. De ring is zo licht dat de kleinste vorm van magnetisme genoeg is om hem aan de pincet vast te kleven.

Echt handig is dit niet, maar we hebben een oplossing hiervoor!

Een tijd gelezen heb ik dit speciale blokje aangeschaft waarmee je gereedschap kun (de)magnetiseren. Ik heb hem nog niet nodig gehad dus ben benieuwd naar zijn werking.

Maar de ring blijft trouw vast kleven aan de pincet... Ik probeer het nog eens en duw ook de ring door het blokje heen, hierbij schiet de ring bijna van mijn bureau als deze door de magnetische kracht weg wordt geduwd. Het mag allemaal niet baten. Ik probeer het nog met ander gereedschap maar heb wederom geen succes. Ik zal de ring op ene andere manier op de as moeten krijgen zonder dat ik deze weer mee terug komt.

Uiteindelijk lukt het me door de ring met mijn vinger tegen te houden als ik de pincet wegneem. De ring past perfect op de verdunning en glijd niet over het dikke stuk van de as. Toch zijn we er nog niet, de binnendiameter van de borgring is 1,2mm. Hiermee zal de ring makkelijk los komen als ik de walkman scheef zou houden.

Dat de binnendiameter van de ring te groot is komt eigenlijk goed uit, hierdoor hoef ik de ring niet op de as te klikken wat vanwege zijn kleine formaat waarschijnlijk erg lastig zou zijn geweest. Integendeel met een kleine tang kan ik de ring makkelijk aan knijpen waarna stevig op de as geborgd zit.

Het blijkt een succes! De ring zit stevig vast en de as zinkt niet meer weg in de walkman.

Maar hiermee hebben we slechts één kant gedaan, de andere as is nu aan de beurt.

Gelukkig verloopt het borgen van de tweede ring vlekkeloos. Beide assen blijven op hun plek en na ruim 3 jaar wachten kan ik eindelijk kijken of de walkman nu werkt naar behoren.

Hoewel de walkman weer speelt zijn er nog een aantal punten te benoemen.

De snelheid lijkt in orde, maar het geluid vibreert heftig, dit lijkt te duidelijk op een onstabiele loop van het mechanisme. Ook maakt de Walkman veel herrie als hij gebruikt wordt. Tot slot zit er veel speling op het batterijcompartiment, met als gevolg dat het contact regelmatig onderbroken wordt.

Gelukkig zijn dit problemen die (vermoed ik) makkelijk op te lossen zijn.