Minidisc of Minidisk?

De Minidisc is een optisch medium, en werkt met een laser. De cd's zelf zijn klein en zitten in een cartridge. Er zijn ook verschillende type Minidisc's. Afspeelapparatuur is nog redelijk modern en zit vaak volgepropt met functies.

Op zich geen verre verwant van de CD, maar je krijgt er mogelijkheden bij die uniek zijn tegenover andere draagbare mediums. Ook is het hele concept nog niet sterk verouderd en past nog goed bij deze tijd.

1. Wat is een minidisc?

Een Minidisc (in het Nederlands geschreven als Minidisk) is in feite een kleine CD in een cartridge die je niet hoeft open te maken.
De Minidisc beschouw ik als een mix tussen de CD en Compact Cassette.

lezen en schrijven gaat via een laser zoals bij de CD. Toch kun je muziek niet op de schijf branden, maar moet je dit live opnemen zoals bij de Cassette.

Afspelen is zoals bij de CD, je kunt direct nummers benaderen zonder te moeten spoelen je kunt ze ook Shufflen of herhalen.
Een Minidisc heeft dezelfde doeleinden als de Cassette. Hij is compact en draagbaar. Er zijn ook spelers, recorders en Walkmans voor op de markt verschenen.

De Minidisc is robuust als een Cassette met zijn behuizing, maar levert de kwaliteit die je verwacht bij de CD.

Het is duidelijk dat de Minidisc de opvolger zou worden van het klassieke bandje.
Maar werd na een kleine tien jaar alsnog vervangen door de CD en Mp3-speler.

Daarnaast heeft de Minidisc functies die je niet hebt op CD of Cassette, nummers kunnen na het opnemen nog volledig worden bewerkt, je kunt ze inkorten, splitsen, samenvoegen hernoemen, verwijderen en nog meer. De disc is in theorie ook oneindig herbruikbaar.

2. Soorten minidiscs en kwaliteit

Hoewel er meerdere soorten Minidisc op de markt zijn geweest gaan we het op deze pagina over één specifiek type hebben, de 74 minuten standaard MiniDisc. Sommige fabrikanten weten dit nog te rekken tot 80 minuten. Hieronder een versimpelde uitleg over de MDLP (MiniDisc Long Play), Hi-MD en NetMD.

in 2000 kwam de MDLP op de markt, de voordelen van dit type zijn de hogere opnametijden welke dubbel of zelfs een viervoud is van de standaard MD. Het nadeel weer is dat dit ten koste gaat van de kwaliteit. Vooral bij de viervoudige opnametijd wordt de kwaliteit ver omlaag gebracht om ruimte te besparen. Tot slot is de MDLP vrij zeldzaam en kan alleen op compatible spelers worden gebruikt, ook zijn zowel MDLP als speler/recorder erg prijzig...

in 2001 heeft Sony nog de NetMD-speler uitgebracht. Dit systeem maakt het mogelijk om digitale bestanden direct op een MD te branden (zoals de CD). Maar hiervoor is dus een specifieke speler vereist evenals speciale software (SonicStage) welke overigens alleen werkt op (oudere) Windows versies. Ik moet ook niet vergeten te vermelden dat er een speciale kabel voor nodig is om de recorder met de pc te verbinden.

In 2004 kwam Sony met de opvolger, de Hi-MD, hiermee kon tot 45 CD's opgenomen worden. Verder kon dit type MD ook voor data-opslag gebruikt worden tot 1GB. Ik kan een hoop vertellen over dit type maar we houden het hier kort. Hi-MD is nooit echt aangeslagen, mede door de vele problemen die bij dit type kwamen kijken evenals de stijgende populariteit van de CD, USB en vaste opslagmethodes op MP3-Spelers.

Nog voor de NetMD en HI-MD, kwam Sony in 1993 met een opslagversie van de MD met 140Mb aan opslagcapaciteit (later verbeterd tot 650Mb). Deze werd alleen gebruikt in Sony's eigen lijn van Camcorders, goedkoop en een succes was deze variant ook niet.

Betreffende kwaliteit verschilt deze per type MD, de standaardversie werkt met een compressietechniek genaamd ATRAC, elke vorm van compressie staat gelijk aan kwaliteitsverlies. Toch komt de geluidskwaliteit dicht bij de CD/mp3. Bij latere MD versies werd de kwaliteit iets opgeschaald (andere opname-technieken) maar werd deze weer teniet gedaan als je koos voor meer opslagruimte. Kwaliteit wordt uiteraard ook sterk bepaald door de bron waarvan je de muziek opneemt.

Er zijn ook albums verschenen op Minidisc, grote oplagen zijn er nooit geproduceerd waardoor het moeilijk is om hier aan te komen. Als ze op een webwinkel verschijnen gaan ze ook voor top bedragen weg. Hierover straks nog meer. 

3. Minidisc speler/recorders

In eerste instantie zou hier een andere speler getoond worden. Maar door onverwachte problemen gaan we kijken naar zijn invaller.

De Yamaha MDX-9 Minidisc recorder (met afstandsbediening)!

We gaan het apparaat van dichtbij bekijken, er zitten heel veel functies op die ik niet allemaal ga beschrijven, informatie vul ik aan met de handleiding.

Voor een vrij modern apparaat, zit er nog altijd een Timer-functie ingebouwd.
Hiermee kun je de recorder op elk gewenst moment in laten schakelen via een externe timer, voor als je iets zou willen opnemen als je van huis bent. Ook kan je hem hiermee laten afspelen op een specifiek moment van de dag. Misschien leuk voor als je als je net thuis komt op een vast tijdstip?

Als je muziek via een timer wilt afspelen, is het verstandig de versterker ook op de timer aan te sluiten. Deze moet anders de hele dag aan blijven staan, wat niet verstandig is...
Bij opnemen is dit niet nodig.

Eronder zit de Power-knop. Rechts ervan (de zwarte plek) zit de infraroof-ontvanger van de afstandsbediening, mik dus daarop als je gebruikt wilt maken van die luxe.

Het MiniDisc logo is universeel, het is 'het' symbol voor dit type media.

• Met de DISPLAY knop kun je in het scherm schakelen tussen de titel, tijd, etc.
• De TITLE, CHARA(CTER) en DELETE/CANCEL knoppen kom ik straks op terug, deze gebruik je voor het invoeren en bewerken van titels.
• Met de EDIT knop kun je de nummers op een Minidisc bewerken, verplaatsen, splitsen, samenvoegen, verwijderen en nog meer! (Een soort optie-menu).
• Helemaal rechts is de SET/ENTER knop, deze gebruik je samen met de EDIT knop.
  
• Erboven de opening voor de Minidisc, rechts de knop om hem uit te werpen.

De meest gebruikte knoppen bevinden zich hier.

• De draaiknop links gebruik je om door nummers te scrollen.
• Erboven de knopjes om door een nummer te spoelen, deze spoelt overigens sneller als het nummer op pauze staat.
• Met de Input knop, kun je schakelen door de verschillende ingangen van het apparaat, ik neem momenteel op via een analoog kanaal, zou ik de optische ingang gebruiken kan ik digitaal opnemen.
• De record level knop is voor het inkomende geluid, voor beide kanalen. Het is wel moeilijk af te lezen wat het niveau is zonder nummering.
• De kleine knop is de Rec(order) knop. als je hier eenmaal op drukt schakelt het apparaat naar de opname-modus (hij begint niet direct met opnemen).
• Rechts nog de Stop en gedeelde Play/Pause knoppen.

Uiteraard is er nog het scherm, ik heb geen ander apparaat in mijn collectie dat een digitaal scherm heeft. Persoonlijk vind ik dit geel/oranje LCD scherm wel wat hebben.

Het scherm weergeeft alle functies die ingeschakeld zijn en weergeeft informatie over de Minidisc en inhoud.

Ook de volumebalken worden weergegeven op het scherm, omdat het scherm wat is weggezonken in het frame, kan ik de onderste geluidsbalk net niet zien vanuit mijn positie...

Voordat ik het vergeet, we hebben de afstandsbediening zelf nog.

Er zitten zoveel functies op dat ik ze niet eens ga beschrijven, de handleiding beschrijft ze allemaal, maar niet alleen op één pagina. Je kunt zo veel meer met de afstandsbediening dan met het apparaat alleen! 

De aansluitmethodes van het apparaat, mijn analoge ingang heb ik op de computer aangesloten, de uitgang naar de versterker (op de Aux aansluiting).

Het apparaat is in vergelijking met mijn andere audio-meuk een grote uitzondering, bijna alles op dit apparaat wordt digitaal aangestuurd, ook de knoppen zijn niet direct verantwoordelijk voor de acties. Alleen de Powerknop mag in theorie nog analoog worden genoemd.

Ik heb al eens digitaal via de optische kabel opgenomen vanaf mijn vaste computer, maar deze PC heeft een merkwaardig probleem waardoor er veel ruis meekomt, ik neem tegenwoordig alles op via een aparte compacte computer. Hier zit (nog) geen digitale aansluiting op, dus gaat alles voorlopig analoog.

4. Je eigen muziek opnemen.

Nu komen we aan bij het leuke onderwerp, het opnemen van muziek op een Minidisc!

Nog even over de Minidisc zelf, deze is niet alleen drager van je muziek, maar bevat ook alle informatie die nodig is om de muziek af te spelen.
Het aantal nummers, de duur ervan en uiteraard de titels van zowel nummers als Minidisc.
Maar, Niet alle informatie wordt automatisch vastgelegd. Een groot deel moet door de gebruiker worden ingevuld. 

Laat de actie beginnen...

Ik heb vooraf al een notitie gemaakt van het inkomende volume, voor deze Minidisc wordt het een makkelijke opname, de meeste nummers speel ik op een volumeniveau van 5.

Opnemen kan namelijk best lastig zijn, vooral als nummers zeer vlak achter elkaar komen (weinig stilte) en veel verschillen in volume. 

We gaan nog vaker refereren naar de handleiding, laten we dan op z'n minst de 'kleuren' omdraaien zodat het bij de website layout past :-)

Er wordt vermeld dat je eenvoudig naar het inkomende geluid kunt luisteren zonder dat er een Minidisc in zit, zo kun je bepalen op welk niveau je elk nummer wilt opnemen.

Neem een lege Minidisc, of Wis een gebruikte disc.

TOC staat voor Table Of Content... (bladert snel door handleiding).

Ja, Table of Content(s). Hiermee wordt dus de informatie bedoeld die bij de nummers hoort. Na het opnemen en bij het uitnemen van de Minidisc, legt het apparaat de informatie vast op de disc. Tot die tijd wordt het opgeslagen in (vluchtig) geheugen in het apparaat zelf, alleen de muziek wordt direct op de disc opgenomen.

Ik heb het al eens meegemaakt dat na het opnemen en bewerken het schrijven veel langer duurde dan verwacht. Na een minuut spuugde de machine mijn disc uit, maar had niks vastgelegd....

Ik vermoed dat dit gebeurt als het apparaat teveel informatie moet onthouden (het geheugen vol is). Ik had namelijk veel handelingen uitgevoerd zonder dit tussendoor weg te schrijven.

Bij de tweede poging lukte het wel alle informatie op de Minidisc vast te leggen.

Terug naar het opnemen. 

Druk op de REC knop, het scherm meldt dat hij nu standby staat.

Door op de Play/Pause knop te drukken start je de opname. 

Ook wil ik nog even vermelden dat je een Minidisc in Mono op kan nemen, hierdoor verdubbeld je opnametijd! Maar geluid is toch velen malen beter in Stereo, vooral als je er onderweg naar luistert (met koptelefoon of oortjes). 

Tijdens het opnemen zijn er meer actieve functies in beeld.

Een belangrijke is 'MANUAL', hieronder verklaard: 

Een knipsel uit de handleiding over het inschakelen van Auto of Manual Marking.

Hiermee kun je de regie in eigen handen nemen, en zelf bepalen wanneer een nummer begint of eindigt. Maar je kunt het dus ook door het apparaat laten doen.

Ikzelf heb vanaf het begin gekozen voor Manual Marking en heb Auto Marking nog nooit geprobeerd. 

Zodra een nummer bijna is afgelopen, houd ik mijn vinger op de REC knop en druk deze bij stilte in om het volgende nummer aan te kondigen. Het apparaat onthoud dit en schrijft dit straks op de Minidisc als hij wordt uitgeworpen.

Op Auto mode, markeert hij het volgende nummer bij een stilte van 1,5 seconden.
In mijn geval komt het vaak voor dat nummers elkaar opvolgen met weinig stilte ertussen, hierdoor herkent het apparaat dit niet.

Een oplossing hierop is om zelf een stilte toe te voegen aan alle nummers, maar dat is mij teveel werk. 

Het komt wel eens voor dat ik de knop te laat indruk, ik stop dan de opname.
Ik zoek het nummer op en scroll naar het einde. Als ik nu meermalen op EDIT druk kan ik het nummer splitsen. Druk op SET/ENTER om deze actie uit te voeren.

Het apparaat laat dan een sample horen van waar je gebleven bent. Door Weer op SET te drukken markeer je waar het nieuwe nummer begint.

Ik vind het makkelijker de nummers tijdens het opnemen te markeren dan dit nadien te doen. Het scrollen door nummers duurt lang en het is niet makkelijk om vanuit de sample een nummer te splitsen. 

Het eerstvolgende nummer waar ik gestopt ben met opnemen, verwijder ik.
Dit wederom door op de EDIT knop te drukken tot de Erase functie verschijnt.
Druk op SET om het nummer te verwijderen. 

Is het splitsen niet goed gegaan? Als je eerst op Stop en dan op EDIT drukt wordt je een Undo optie gegeven. Deze extra optie komt soms goed van pas.

Scroll niet te snel door het EDIT menu, de optie om alles te wissen is ook aanwezig! 

Na het splitsen druk ik op Stop om terug te gaan naar de algemene weergave. Druk nu op rec om de opname vanaf het einde te vervolgen. Druk je niet op Stop, dan heb je kans dat je het huidige nummer gaat overschrijven (hier waarschuwt hij ook voor). 

Als we 18 nummers verder zijn is de Minidisc ver vol. De afspeellijst is bijna afgelopen, de laatste pieken in het geluid doven.

Wanneer het laatste nummer is afgelopen, druk ik op stop en werp de disc uit. 

Toch is het even spannend, maar na een kleine 10 seconden komt de Minidisc eruit. Het schrijven is gelukt. 

In mijn opstelling (en collectie) komt geen enkel ander apparaat voor waarvan ik een afstandsbediening heb (behalve de andere Minidisc-recorder).

Ik stop de disc er weer in om de titels te gaan schrijven ik zet ook de opnamedatum achter de titel van de disc.
Het lijkt heel simpel om te doen vanuit de luie stoel, maar eigenlijk is het een tijdrovende klus om alle titels goed in te vullen, je bent er snel een half uur aan kwijt.
Het principe is hetzelfde als bij een oude GSM, boven de cijfers staan letters vermeld. Maar de indeling is anders. Ook moet je elke gekozen letter bevestigen.

Ook gebruik ik hoofdletters, wat het nog ingewikkelder maakt. Een Shift knop bestaat niet. Je moet dus na elke hoofdletter weer terugschakelen naar kleine letters. Vergeet niet eerst de letter te bevestigen....

Als je een titel hebt ingevoerd druk je weer op de TITLE knop en controleer je op typefouten.
Herhaal dit 19 keer in totaal en alle informatie is vastgelegd, niet op de disc maar op het apparaat. werp hem weer uit en hoop dat het schrijven goed gaat.

Vergeet nu niet de opnamebeveiliging in te schakelen, niet alleen bescherm je, je opname maar ook het schrijven van informatie is nu niet meer mogelijk.

Het schuifje kan ook weer terug gezet worden wil je later nog wat aanpassen. 

5. Draagbare spelers

Ja, draagbare Minidisc Walkmans. Dat maakt het Minidisc plaatje compleet. 

Hier een stapeltje spelers, ik had eigenlijk op twee spelers gerekend maar het werden er meer...

Hier dan een beter overzicht. Even voorstellen:

• JVC XM-P55 (linksboven)
• Sharp MD-ST521-A (rechtsboven)
  
• Sony MZ-E65 (linksonder)
  
• Sony MZ-E20 (rechtsonder)

Mijn idee was een nette (speciale) en een alledaags model te kopen.
Hierbij was de keuze gevallen op de twee rechts kandidaten. De Sharp MD-ST521-A en de Sony MZ-20. De Sony MZ-65 kreeg ik cadeau van een kennis, de JVC XM-P55 heb ik uiteindelijk als back-up gekocht met goede reden. (uitleg volgt nog).

Alle spelers hebben een mechanische schuif voor het openen van het deksel.
De algemene bediening zit vaak aan de zijkant en onderkant van het apparaat.
Sommige hebben functies die andere niet hebben, sommige zijn nieuwer (en compacter) andere zijn robuuster en hebben meer batterij-opslag.

De Sony MD-E20 (uit 1997) heb ik op een 2e-hands website gekocht. De vorige eigenaar had er zijn naam en huisnummer in gegraveerd, dit heb ik via Paint even gemaskeerd.

Hij zit vol functies, een 'Mega Bass' Boost en AVLS (Automatic Volume Limiter System). Met de laatste functie beperk je het volume tot onder een drempel waardoor er minder ruis ontstaat bij afspelen en gehoorschade kan worden beperkt. Ik heb hem uit staan...

Op de onderzijde heb je knoppen om de nummers of afspeellijst te herhalen of shufflen.
Er zit ook een schuif om alles op slot te zetten. Zo wordt er niets per ongeluk ingedrukt als je hem op zak hebt.

De bediening van de Minidisc zelf zit op de zijkant van het apparaat, het scherm zit ernaast.
Het is de enige speler in mijn bezit met een ingebouwd LCD scherm, hoewel er geen achtergrondverlichting is, is het scherm nog redelijk goed af te lezen, mits in het juiste licht.
Op de bovenzijde tot slot de volumeregeling.

Het is mijn alledaagse Walkman, ik gebruik hem op de fiets en als ik met de trein op reis ga.
Hij is robuust, speelt goed en heeft een groot batterijcapaciteit. 

De andere drie spelers verschillen veel van de eerder genoemde. Ze hebben allemaal iets gemeen maar zijn ook onderling weer anders. 

Het eerste opvallende is dat ze een soort van afstandsbediening hebben. Een compact LCD scherm en veel knopjes. Ze doen het allemaal nog, maar ik gebruik ze liever niet.

Hoewel ze gemaakt zijn voor gemak, vind ik de bediening juist hele ongemakkelijk. Ook zijn ze erg fragiel, de kabels zullen nooit lang meegaan en ook de aansluiting op het apparaat is uniek en onvervangbaar...

Toch zitten er soms functies op die je op het apparaat zelf niet kunt bedienen. Dit maakt de verlengstukken noodzakelijk om alles uit de speler te halen. 

Maar je kunt de speler ook gebruiken zonder het verlengstuk, je mist misschien een paar speciale functies maar ik neem er genoegen mee. Bovendien raak ik het apparaat zelden aan als ik hem gestart heb, enkel om de volume wat aan te passen. 

Zowel de Sharp als JVC hebben de optie om een extra batterijcompartiment toe te voegen.
Die van de Sharp heb ik helaas niet, maar de JVC heeft er wel eentje.

Hierin zit één AA-batterij. Voldoende om het apparaat een goed paar uur te voeden.
Toch is dit de alternatieve methode, er is namelijk nog een ander type batterij bruikbaar.

De andere optie is een 'Kauwgom' batterij. Deze standaard oplaadbare batterijen zijn speciaal ontwikkeld voor dit soort compacte spelers.

Ze zijn zeldzaam en hebben een speciale oplader nodig... 

Ook de Sharp maakt dus gebruik van dit soort batterij, maar deze is weer net wat anders...

Beide spelers hebben dus verschillende typen batterijen. Beide batterijen hebben een andere oplader nodig, ze worden ook niet meer geproduceerd (voor zover mij bekend)...

Omdat ik van de Sharp nog geen AA-batterij houder heb, kan ik deze nog niet gebruiken, vandaar de aanschaf van de JVC speler.

Ik gebruik de platte batterijen niet, ze zijn oud en ik vertrouw ze niet meer.

Je kunt natuurlijk ook een AA-houder inbouwen, maar het ziet er niet echt netjes uit.

Voor we weer verder gaan, nog even een aanzicht op de binnenzijde, de Minidisc zelf stop je in een slede die vaak in het deksel van de speler zit. Klik hem er helemaal in voor je het deksel sluit. 

6. Nieuwe minidiscs en apparaten

Minidiscs zijn nog redelijk makkelijk te krijgen, je hoeft er niet voor in het buitenland te zoeken wat de prijs ook tegoed komt.

Ik typ voor nu alleen het woord Minidisc in, de resultaat zijn afwisselend, de prijzen ook maar blijven nog redelijk laag.

Met gemak kun je een complete set in huis halen waar je maanden mee vooruit kunt.

De recorders kunnen een wat duurdere uitgave zijn, tenzij je goed zoekt. Sommige zijn zich niet bewust van de 'actuele' prijs en verkopen een hele toren voor een klein bedrag, hiertussen zit nog wel eens een goede Minidisc recorder verstopt!

De prijzen zullen in de toekomst wel stijgen, maar voorlopig zijn ze nog ruim beschikbaar.

Uiteraard hoef je niet online te kijken, kringloopwinkels (vooral in steden) verkopen soms wel eens apparaten om Minidiscs mee af te spelen of op te nemen, de prijzen hier zijn afwisselend. 

Alle genoemde prijzen zijn genoteerd op januari 2020 foto's komen grotendeels van Marktplaats

7. Stickers!

Stickers maak ik op de computer. Via het programma Microsoft Office - Word, kun je vormen tekenen op basis van echte maten. Door met een liniaal bestaande stickers of plak-locaties te meten is het mogelijk zelf nieuwe stickers te maken.

Om papier te besparen, print ik (meestal) vier complete sticker-sets per keer uit. Hierdoor moet ik soms wachten met printen tot ik vier Minidiscs heb opgenomen. Hieronder een verzameling foto's:

Bij deze hobby moet je een brede muzieksmaak hebben, ik moet immers ook rekening houden dat ik andere media heb waarop ik muziek wil opnemen. Voor de Minidisc heb ik momenteel 8 disc's en heb er nog een stuk of 6 in de planning, hierna zal het opnemen voorlopig stilvallen. 

De sjablonen kun je downloaden op deze pagina.

Gerelateerde pagina's:

• TEAC MD-H500i Minidisc Recorder  Reparatie
• Minidisc Galerij