8-track recorders en cartridges

De 8-Track is een medium dat in de jaren '70 populair is geweest nog voor de opmars van de Compact Cassette. Vooral in Amerika had het bekendheid, ook in andere landen was het enigsinds bekend maar nooit een groot succes. Begin jaren '80 gingen ze toch ten onder door de komst van betere cassettebandjes.

Op gebied van kwaliteit waren ze geen uitblinker. Maar de focus lag ook op makkelijk gebruik, 8-Tracks spelers waren ook vaak te vinden in auto's.
Betrouwbaar is het medium alleen nooit echt geweest, vooral nu na 40+ jaar.

Elk bandje heeft onderhoud/reparatie nodig en recorders zijn ook niet altijd in goede staat. Toch met de juiste opstelling kun je ver komen!

1. Hoe werkt een 8-Track?

Een 8-track is een cartridge met tape, de breedte van de tape is hetzelfde als op een bandrecorder dit geeft betere kwaliteit dan tape ter breedte van een compact cassette.

Toch levert een 8-track vaak slechte geluidskwaliteit, dit heeft te maken met de werking maar ook de indeling van de tape. Hieronder een foto-tour door een cartridge.

Een 8-Track is dus een eindeloze loop. Belangrijk om te weten is dat je deze slechts in één richting kunt draaien. draai hem tegen de klok in en je tape raakt door de war.

De tape zelf is onderverdeeld in vier programma's, niet over de lengte maar over de breedte van de tape. Dit bekijken we even onder een vergrootglas. 

Door de tape op deze manier in te delen, kan de gebruiker in theorie kiezen tussen vier muziekprogramma's. Wat gemak oplevert, maar je kunt ze ook alle vier na elkaar afspelen als één grote afspeellijst. Zo kun je makkelijk een uur of meer aan muziek kwijt op één cartridge.

Omdat de programma's naast elkaar lopen, kun je niet halverwege een programma naar het begin van een ander programma springen, als je schakelt speelt hij het volgende programma verder waar je bij de vorige gestopt bent.

Het nadeel van deze acht kanalen is dat je ook veel inlevert op geluidskwaliteit, je propt namelijk vier stereo afspeellijsten op 6,4mm brede tape.

Doordat de breedte van de programma's op de tape zo smal is, en de kop zelf continu op en neer moet bewegen is er na verloop van tijd kans dat de kop niet goed meer staat uitgelijnd. Met als gevolg dat de kop twee programma's tegelijk leest.

Daarbij kunnen we ons voorbereiden op het volgende onderwerp, de cartridge zelf. Ook deze hebben de nodige problemen.

2. Controleer 8-track

Op de tape zit een metalen strip, dit is waar je programma's beginnen en eindigen. Deze hecht ook meteen de uiteinden van de tape aan elkaar om een eindeloze loop te vormen.

In veel gevallen komt het voor dat deze strip heeft losgelaten, hij kan nog aan de tape zitten, maar kan ook ergens in de cartridge terecht zijn gekomen. In andere gevallen is hij verdwenen....

Dit betekent dat de eindeloze loop doorbroken is en je de cartridge niet kunt afspelen. 

Hierboven een cartridge met een losgekomen strip. Het is een vrij algemeen probleem, evenals dat de sponsjes (die ik hier al provisorisch vervangen heb) compleet zijn vergaan. Dit kun je zien bij de blauwe cartridge die ik eerder toonde.

Het is dus van belang dat je elke cartridge even controleert voor gebruik. Kijk allereerst of je tape ziet zitten. Zie je de tape, dan is het de vraag of de metalen strip niet is losgekomen. Als een cartridge in 'startpositie' staat zou je de metalen strip moeten kunnen zien. 

Controleer de spons waar de tape op rust, bij alle oude cartridges is het raadzaam deze te vervangen. Ikzelf heb ze voorheen met afwas sponsjes vervangen maar ga met de tijd kijken voor een wat meer professionele reparatie-set

Verder controleer je de Pinch Roller, bij andere tapemedia zit deze in het afspeel apparaat ingebouwd, bij 8-tracks zit deze in de cartridge zelf. Deze rubberen wielen kunnen na verloop van tijd zijn uitgehard, verliezen hun grip of zijn gaan scheuren. Ook zijn ze vaak toe aan een schoonmaakbeurt.

Binnenin zit de spoel waar de tape op rust, soms loopt deze stroef of er zit vuil op de as.
Kijk ook of de tape nog netjes zit opgerold.

Tot slot kan het goed doen de cartridge van binnen even schoon te maken.

Het zijn allemaal onderdelen die ik behandel op deze reparatiepagina. Met de controle achter de rug, kijken we verder naar de spelers en recorders.

3. 8-Track spelers en recorders

De 8-Track is dus ontworpen voor eenvoud, dit is bij de spelers en recorders niet anders. We gaan hier kijken naar de Realistic TR-882 8-Track recorder. Een compact apparaat dat de jaren '70 uitschreeuwt! Op deze pagina heb ik hem al eens uit elkaar gehaald om zijn lampjes te vervangen. Maar nu gaan we hem eens van buiten bekijken.

Realistic is een merk van Radioshack, welke in die tijd onderdeel was van Tandy. Misschien zeggen de namen je niks, maar ze zijn allen van Amerikaans oorsprong. Deze apparaten werden door hetzelfde bedrijf gebouwd en verkocht, geen topmodellen, maar wel zeer degelijk en onderhoudsvriendelijk. Deze recorder is al meer dan 40 jaar oud maar loopt nog als een zonnetje, zolang je hem af en toe wat goede moed inspreekt... 

De voorzijde bevat een aantal knoppen, tegenover andere media zijn het er niet veel.

Van links naar rechts het volgende:

De recordknop, deze kun je alleen indrukken als er geen cartridge in zit, deze moet je er daarna pas instoppen, het is verstandig de pauzeknop ook in te drukken om rustig te starten met opnemen. Als de knop in ingeschakeld gaat het lampje erboven branden. Onder de knop zit nog een stereo microfoon aansluiting. 

Het deurtje met de programmalampjes erboven, zodra je een 8-track in de machine stopt gaat hij deze meteen afspelen op het laatst gekozen programma, wederom is het handig eerst op pauze te drukken voor je er een cartridge insteekt.

Binnenin heb je zicht op de elementen die in contact komen met de tape/cartridge:

De programmakop (Deze tast het metalen stripje op de tape af en schakelt het programma)
De schrijf, lees en wiskop. (Schrijft en leest de tape, onbekend of hij deze ook wist)
De Capstan (Deze drukt de tape tegen de Pinch Roller aan en verzorgt het transport)
De pauzepedaal (Letterlijk een pedaal die de cartridge een stukje uit de machine duwt)

Ik blader even snel door de handleiding, maar kan niets vinden over de wiskop. Bij andere media is dit vaak een aparte (zwarte) kop, maar hier vermoed ik dus dat deze in de lees/schrijfkop zit ingebouwd.

De grote zwarte knop is de pauzeknop, de 'pause' tekst is helaas verdwenen, als je deze indrukt (tijdens spelen) duwt hij de cartridge een stukje weg van het transport de motoren binnenin blijven draaien maar de cartridge maakt geen contact meer.

Eronder de knoppen voor Programmaselectie, Fast Forward en de Auto stop.
Opvallend aan de Fast Forward is dat het geluid gewoon aanwezig blijft bij gebruik. Je kunt dus horen tijdens spoelen hoe ver je nog moet tot het volgende nummer.

De Auto-stop functie kun je gebruiken als je wilt dat de machine stopt zodra hij programma 4 heeft afgespeeld. Het apparaat schakelt dan de motoren uit. Zet je deze optie uit, dan blijft de speler eindeloos de programma's afspelen tot je hem zelf stop zet.

Het apparaat heeft kleine VU-meters, deze zijn nodig bij het opnemen om het geluidsniveau te controleren, het niveau kan met de knoppen eronder worden bepaald.

Uiteraard bewegen de meters ook tijdens afspelen. 

Tot slot de achterkant van de machine, een vast snoer voor spanning en aansluitingen voor RCA Tulp: Stereo, Line-In en Line-Out.

Kleine extra is de Output Level Control, links van de aansluitingen. Hiermee kun je het volume van het uitgaande geluid afstellen, iets wat ik normaal alleen op luxere modellen terugzie.

Verder nog wat stickers en gedrukte informatie over wat je niet mag doen met het apparaat.

Er zijn nog meer functies die je op dit apparaat niet terug ziet, andere modellen kunnen veel uitgebreider zijn. Persoonlijk zoek ik nog naar een wat luxer model, tot die tijd, doe ik het met dit ouwe trouwe apparaat.

4. Onderhoud en aansluiting

De spelers en recorders hebben onderhoud nodig om optimaal te blijven werken, ik behandel hier alleen de taken waarbij het apparaat niet uit elkaar hoeft...

Er blijft weinig onderhoud over alles bijna alles onder de categorie reparatie valt, het enige wat resteert is het schoonmaken van de koppen, dit doe ik met 96% Alcohol (Ketonatus). Op de foto's speel ik vals. De behuizing heb ik eraf gehaald zodat ik beter bij de koppen kan, normaal doe je dit vanuit het deurtje, maar ik kan dan geen actiefoto's meer maken.

Ik maak alle delen schoon die in contact staan met de tape, haal wel eerst de spanning van het apparaat af voor je dit doet! Er blijft overigens nog lang restspanning staan op de programma kop, maak deze alleen schoon als het apparaat een dag heeft uitgestaan. 

Als opvulling op dit onderwerp nog een knipsel uit de handleiding, ze raden aan na elke 25 uur spelen de koppen schoon te maken, opvallend is dat het niet hebben over de Capstan.

Het aansluiten van de recorder is niet moeilijk, sommige modellen kunnen uiteraard andere aansluitingen hebben. 

We nemen nog een knipsel uit de handleiding. Je kunt de recorder op veel manieren aansluiten. In veel gevallen voldoet het aansluiten van de Line In en Line out. 

De Line-output sluit je aan op je versterker, de Line-Input sluit je aan op een geluidsbron, deze gebruik je ook alleen als je wilt opnemen.

Een 8-Track afspelen is het makkelijkste dat er is, het medium is erop ontworpen. Toch is er het volgende over te zeggen.

Sommige spelers hebben de mogelijkheid om Dolby te gebruiken, zet de machine hiervoor in de juiste stand en zet ook andere onderdelen zoals ze horen te staan. Zet uiteraard de machine aan als dat nodig is, de mijne gaat automatisch aan als ik er een cartridge in stop.

Ik moet redelijk wat kracht zetten om de cartridge erin te duwen. Ik zet hem vooraf op pauze zodat de cartridge niet tegen de koppen aan klapt. Zodra je hem van de pauze-stand afhaalt zou de cartridge moeten gaan spelen.

Omdat de speler zelf niet veel weegt duw ik hem makkelijk naar achteren. Daarom houd ik hem met mijn vingertoppen tegen als ik er een cartridge in stop. 

5. Zelf opnames maken

Oké we hebben nu een aantal onderwerpen gehad, we weten hoe 8-Tracks werken, hoe de spelers in elkaar steken en hoe we ze af moeten spelen en schoon moeten houden.

Tijd om een 8-track mixtape op te nemen!

Voor het opnemen maak ik gebruik van een 'nieuwe' cartridge. Toevallig van hetzelfde merk als het apparaat. Ik heb 80 minuten opnametijd, verdeeld over 4 programma's. Dat geeft me 20 minuten per programma.

Ik weet uit ervaring dat ze meestal wat extra tape meegeven, om erachter komen hoeveel laat ik hem een programma afspelen en houd bij hoeveel minuten speeltijd ik echt heb.
Zodra hij van programma schakelt lees ik de tijd af, ik heb ongeveer 21 minuten en 15 seconden speeltijd per programma, 85 minuten totaal. Dat is 5 minuten meer dan op de verpakking is aangegeven!  

Natuurlijk kunnen we niks opnemen zonder afspeellijst. Het eerste wat je bepaalt is wat voor afspeellijst je gebruikt. Bij een 8-track kun je kiezen om vier losse programma's te maken, of je speelt de muziek als één lange lijst. Op deze manier worden enkele nummers doorbroken om van programma te schakelen maar je bespaart er wel de meeste tijd mee.

Ik kies voor de eerste optie, ik verdeel mijn muziek netjes over vier programma's van ongeveer 20 minuten.

Voorheen werkte ik met een website en kladblok, hierin noteerde ik de nummers en hun tijden, op de website rekende ik uit hoeveel tijd ik over had. Gisteren heb ik een aantal uren besteed aan het maken van een vervanger die beide taken tegelijk kan doen.

Het resultaat is niet slecht. Dit Excel bestand rekent voor mij uit hoeveel tijd ik per programma heb, hoeveel ik gebruikt heb en overhoud. Ik hoef zelf alleen nog de gegevens in te vullen.

Ik maak ook een map aan waar ik de nummers in dump die ik gebruiken wil, ik maak een selectie en kijk welke nummers samen op een programma passen. Het is net als puzzelen. 

Als bron gebruik ik een computer, het geluid stuur ik via de Line-out naar de Line-in op de recorder. De Line-out van de recorder gaat naar de versterker (via een equalizer).

Zet het apparaat op pauze en druk de opnameknop in als je de cartridge er in stopt.

Hoewel ik ook aanraad om de Auto-Stop aan te zetten, schakelt deze recorder vanzelf uit als hij klaar is met het opnemen van het 4e programma, hier hebben de makers goed over nagedacht.

Het nadeel van deze recorder is dat er bij de volumeknoppen geen eenheid af te lezen is, ik moet het op tast doen. Als de knoppen omhoog staan noteer ik dat als een 5 op schaal van 10. Zo noteer ik voor elk nummer hoe hoog het opnameniveau ongeveer moet staan.

Uiteindelijk hoeft het ook niet perfect te zijn, de opnamekwaliteit van deze recorder is niet de beste, dus neem ik voldoening met de wat ik kan.

Tijdens het opnemen controleer ik de meters en zorg ervoor dat ze niet te veel pieken.

Zodra een programma klaar is, pauzeer ik het afspelen op de computer en zet ik het opnameniveau alvast goed voor het volgende nummer. Zodra de cartridge geschakeld is wacht ik een seconde of twee voor ik het afspelen weer hervat.

Zodra de afspeellijst klaar is en de cartridge zijn laatste nummer heeft opgenomen, zet ik het opnameniveau op nul en wacht ik tot hij uitschakelt.

6. Nieuwe cartridges aanschaffen

Oké, je hebt hopelijk veel geleerd over het gebruik en onderhoud van 8-Tracks. Maar hoe kom je eigenlijk aan nieuwe cartridges? In Nederland en Europa kom je ze niet vaak tegen. Maar in Amerika komen ze met de dozen vol.

Zoals je ziet vallen de prijzen redelijk mee vergeleken met andere media, het verschil natuurlijk is wel dat deze cartridges vaak opgeknapt moeten worden voor je ze gebruiken kan. Voorheen had ik een verkoper die hele partijen voor iets minder dan een dollar verkocht.
Zo kocht ik een 8-Track van The Beatles voor 0,98 dollarcent.

Prijzen zijn genoteerd in 2020. Bron van afbeeldingen is Ebay

Gewilde of speciale cartridges kunnen wat meer kosten, maar soms vind je dezelfde elders goedkoper.

Tot slot kun je ook nog New-Old-Stock (ongebruikte) cartridges kopen, soms in partijen zelfs.
Ook hier vallen de prijzen nog mee, maar verwacht niet dat je deze direct zonder opknapbeurt gebruiken kan.

Zie ook dat menig van de getoonde advertenties vanuit Amerika zijn. Enkele, vooral die van The Beatles komen uit Engeland.

Veel tips heb ik niet, maar let wel goed op de verzendkosten en koop in partijen als het kan.

Hierboven een aantal partijen, de bovenste twee zijn van dezelfde verkoper, je zou dan de verzendkosten kunnen combineren. Voor een totaalbedrag van $51,63 (€45 +/-) 31 cartridges kopen. dat is ongeveer anderhalve euro per Cartridge (Al zitten hier wat dubbele tussen).

Hoewel een 8-Track er op de foto uit kan zien alsof hij uit elkaar gaat vallen, kunnen ze van binnen nog in goede staat zijn. Maar ook andersom! Soms kom ik in kringloopwinkels of in 'Vintage-winkels' wel eens 8-track cartridges tegen, zo ben ik ook deels aan mijn collectie gekomen.

Betreffende de aanschaf en prijs van de apparaten waarmee je ze afspeelt. Simpele 8-track spelers kunnen spotgoedkoop zijn, luxere modellen zijn vaak wat duurder toch blijven de prijzen naar mijn mening acceptabel. De kans is groot dat ze een flinke onderhoudsbeurt nodig hebben, maar sommige verkopen ze ook nadat ze deze zelf gerepareerd hebben, natuurlijk voor een nog hogere prijs. Het is maar net wat je er aan wilt uitgeven...

7. Stickers

Het onderwerp moet ik nog beschrijven maar kan wel alvast verwijzen naar de downloadpagina zodat je zelf 8-Track stickers kunt maken en printen.

Gerelateerde pagina's:

• Realistic TR-882 8-track recorder Reparatie (vol. 2)
• Realistic TR-882 8-track recorder Reparatie (vol. 1)
• 8-Track cartridge Reparatie
• 8-Track Galerij