nl

Woordenlijst & Verklaringen

Welkom op de woordenlijst,

Hieronder een overzicht van vreemde en onbekende woorden die ik op de website gebruik. Veel woorden bestaan echt, sommige heb ik zelf bedacht om het lezen makkelijk te houden, ik geef dit dan ook aan.

Ik heb overigens niets gekopieerd vanuit andere websites, ik verklaar de woorden op eigen wijze, voor meer informatie over een woord adviseer ik je dan ook de zoekmachine.

A

  • Actiefoto - Hiermee verwijs ik vaak naar foto's die voor mij lastig te maken zijn, anders is het een verwijzing naar een speciale gebeurtenis.
  • Analoog - in de audiowereld wordt hiermee geluid bedoeld dat zonder hulp van digitale technieken opgeslagen en uitgelezen wordt. Zoals de groeven in een LP of magnetische coating op tape.
  • Azimuth - Soms foutief gebruikt als een ander woord voor de lees/schrijf kop van een cassettedeck. Met Azimuth is vergelijkbaar met het woord 'hoek' waarmee de stand van de kop bedoeld wordt en op zijn beurt hoe de informatie op tape wordt geschreven en gelezen.

B

  • Bass - Benaming voor een lage toonhoogte. 'Bass' bestaat uit lange en lage 'Frequenties' die bij muziek vaak tegen de lagere grens zitten van wat een mens kan horen. Nog lagere Bass-tonen zijn niet hoorbaar meer maar kunnen nog wel gevoeld worden.

    Zie ook het woord 'Frequenties' bij de letter F of 'Hertz' bij de letter H. Het is het ander uiteinde van 'Treble'
  • Belts - Engels voor riemen of snaren. De rubberen aandrijfriemen worden vaak gebruikt om grote afstanden tussen twee assen te overbruggen.
  • Baking - Engels voor bakken, in de audiowereld wordt hier voornamelijk het uitbakken van vocht uit tape bedoeld. Deze techniek wordt door professionals gebruikt om vochtige banden weer even gangbaar te maken. Geen permanente oplossing maar meestal genoeg om een band te digitaliseren (redden). Zie ook "Stick Slip Effect" bij de letter S.
  • Bargraph - Engelse naam voor 'Staafdiagram' is een veelal digitale manier van uitlezen van eenheden, in het geval van geluid in Decibel en/of percentages. De staafdiagram is de nauwkeurigere opvolger van de VU-meter.

C

  • Capstan - Dit onderdeel vind je terug in tapedecks, dit is de as van het vliegwiel, deze drukt tijdens gebruik de tape tegen de Pinch Roller. De Capstan is een hoofdonderdeel van het transport.
  • Cartridge - Een Cartridge is een voorwerp dat in een apparaat moet worden gestoken voor gebruik van de inhoud, hierbij heeft een cartridge meestal ook een passend koppelstuk. Een cartridge steekt in sommige gevallen deels uit het apparaat bij gebruik. Het doel van een Cartridge is om de inhoud bij elkaar te houden en te beschermen. Voorbeelden zijn: Inkt-cartridge, game-cartridge & 8-Track cartridge.
  • Cassette - Een cassette is een voorwerp met hierin vaak één of meerdere spoelen met opgerolde tape. De Cassette houdt de spoelen met tape bij elkaar. In de meeste gevallen wordt een Cassette compleet in een apparaat gestopt, waarbij de spoelen door het apparaat bedient worden om de inhoud te kunnen uitlezen. De Cassette zelf heeft hiervoor ook een ingebouwd mechanisme, en is onderdeel van het transport.
  • CrO2 - Ook wel Chroom(oxide) genoemd. Dit is een type magnetische coating op tape waar muziek op kan worden opgeslagen. Chroom is één van de betere soorten coating voor tapemedia. Ook wel Type II genoemd ter onderscheid van andere type coatings.

D

  • DBX - Merknaam voor een type ruisonderdrukking dat niet zo succesvol was. 
  • Digitaal - In de audiowereld wordt hiermee geluid bedoeld dat van een digitale bron afkomstig is, oftewel niet fysiek is weggeschreven. Digitaal geluid bestaat simpelweg uit nullen en enen en wordt softwarematig ge(de)codeerd.
  • DNL/DNR - (Dynamic Noise Limiter of Reduction), wederom een type ruisonderdrukking vooral toegepast op bandrecorders van Philips.
  • Dolby - Merknaam van een type ruisonderdrukking dat wereldwijd gebruikt werd bij tapemedia.
  • Dynamisch bereik - Heeft meerdere betekenissen, in geval van geluid betekent het bereik tot hoeveel volume/decibel je kunt uitsturen uit bijvoorbeeld een versterker of hoeveel geluid een medium als cassette kan dragen en geven. Wanneer zo een uiterste grens wordt bereikt treed er vervorming van het geluid op, ruis is hier een voorbeeld van. Dynamisch zelf betekent overigens 'Veranderlijk' en is een tegenstelling van 'Statisch' oftewel 'Vast' en 'Onveranderlijk'. (om het nog ingewikkelder te maken doet dynamisch zijn naam dan ook wel eer aan gezien de vele betekenissen).

E

F

  • Ferro - IJzer(oxide), de magnetische coating op tape waar muziek op opgeslagen kan worden, naast Ferro zijn er nog andere (betere) soorten coatings, Ferro is de goedkoopste en meest voorkomende vorm van coating. Ferro wordt ook vaak Type I genoemd als onderscheid voor de andere type coatings.
  • FeCr - Ferro-Chroom, een verbeterde vorm van magnetische coating op tape waar muziek op wordt opgeslagen, de coating is een combinatie van Ferro en Chroom. Desondanks nooit een groot succes geworden en vrij snel van de markt verdwenen.
    FeCr wordt ook vaak Type III genoemd als onderscheid voor andere type coatings.
  • Flutter - Korte en soms hoorbaar heftige veranderingen in snelheid en toon. Dit doet zich voor op zowel platenspelers als tapedecks, vrijwel elk mediatype dat door een motor wordt aangedreven ervaart Flutter, dus ook Videoapparatuur. Des te stabieler een motor zijn snelheid aanhoudt, des te stabieler de media wordt weergegeven. Zie ook het nauw verbonden woord 'Wow' bij de letter W. Of het woord 'Koppel' bij de letter K.
  • Frequentie - Op wat voor toonhoogte in dit geval geluid wordt weergegeven. 'Frequentie' wordt vaak uitgedrukt in 'Hertz'. Zie dan ook het woord 'Hertz' bij de letter H.

G

  • Groef - De sporen in een (langspeel)plaat. Vaak één lange gleuf in een plaat die van buiten naar binnen toe loopt. Een naald beweegt zich door deze 'groef' heen als de plaat draait. De wanden en diepte van de groef zijn niet van dezelfde diepte of wijdte waardoor de naald begint te trillen. De trilling wordt dan mechanisch of elektrisch versterkt waardoor de rimpels in de groef duidelijk hoorbaar worden als geluid. Als je een plaat speelt en je oor er naast houdt kun je letterlijk de muziek uit de groeven horen komen. Zie ook 'Track' bij de letter T.

H

  • Hertz - 'Hertz' is de uitdrukking van 'Frequentie' het geeft een waarde aan geluidsgolven die door een mens kunnen worden opgepikt. Een menselijk oor hoort over het algemeen frequenties tussen de 20 Hertz en 20,000 Hertz. Waarbij 20 Hz een heel lage toon is. En 20 kHz een heel hoge toon is.

    Lage frequenties worden vaak 'Bass genoemd' Hoge frequenties worden 'Treble' genoemd en over het algemeen wordt de frequentie rond het midden van het menselijk gehoor 'Mid-range' genoemd.

    Audioapparatuur gebruikt de uitdrukking 'Hertz' vaak om aan te duiden wat het bereik is dat het apparaat kan leveren aan geluid.

I

J

K

  • Kooi van Faraday - een theoretische metalen kooi welke stoorsignalen of zwevende stromen op kan vangen, hiermee beschermt hij de delen in de kooi tegen ongewenste geluiden en zelfs schade (wordt vaak toegepast bij walkmans van betere kwaliteit).
  • Kop(pen) - De lees, schrijf en wis delen van een cassettedeck. Deze leest de magnetische coating op de tape en stuurt het door voor verwerking tot hoorbaar geluid. (Wordt ook wel Azimuth genoemd).
  • Koppel - in andere woorden ook wel 'Kracht' genoemd, in de audiowereld kan dit woord ook wel gebruikt worden om te beschrijven hoeveel kracht bijvoorbeeld een motor in een tapedeck heeft om een bandje te laten draaien. Bij een zwaar lopend bandje is dan ook meer 'Koppel' nodig om het bandje op dezelfde snelheid te laten voortbewegen. Dit kan soms gepaard gaan met 'Wow' en 'Flutter' onder de letters W en F.
    Zie ook het woord 'Kipkoppel' hieronder.
  • Kipkoppel - Het uiterste moment waarop de maximale koppel(kracht) wordt bereikt (zie het woord hierboven). Vanaf het Kipkoppel-punt verliest de motor zijn kracht en kan in dit geval een bandje niet meer stabiel laten lopen, een bandje kan dan haperend gaan lopen of in het ergste geval compleet stoppen. Vooral bij het starten van een bandje kan 'Kipkoppel' optreden, als het bandje eenmaal op gang is (of wordt geholpen). Kan het door de 'Koppel' op snelheid blijven zonder stil te vallen.

    Het kan een van de mede- oorzaken zijn voor het ontspoelen van een cassette of cartridge.

L

M

  • Metal - Metal is de hoogste gradatie van magnetische coating op tape waar muziek op wordt opgeslagen. Metal tape werd en wordt soms nog eens verward met het genre 'metal'-muziek. Metal tape wordt ook wel Type IV genoemd ter onderscheid van andere type coatings.
  • Mid-range - Wordt soms ook wel als 'Mid' afgekort. In de muziekwereld het midden aan toonhoogtes van wat een mens gemiddeld kan horen. 
  • MPX (filter) - Soort van ruisonderdrukking voor gebruik bij het opnemen van radio-uitzendingen op tape.

N

O

P

  • Phono - Synoniem voor platenspeler, Phono wordt vaak gebruikt omdat het een kortere beschrijving is van het woord Phonograph (de originele Engelse naam voor platenspeler) Vaak vind je dit woord terug op compacte schermen, of als beschrijving van een aansluiting op apparaten die samenwerken met een platenspeler, bijvoorbeeld een Versterker.
  • Pinch Roller - Deze rubberen rol vind je in tapedecks terug, de tape wordt hier tijdens gebruik tegen aan gedrukt door de Capstan. De Pinch roller is een hoofdonderdeel van het transport.
  • Plaktape - gecombineerde naam van plakband en tape... plaktape, snap je hem :-)
    Dit woord heb ik natuurlijk zelf opgemaakt.
  • Platter - Engelse benaming voor de draaitafel van een platenspeler, hierop plaats je de plaat zelf.
  • Potmeter - Voluit: 'Potentiometer'. Officiële naam voor een draaiknop met schaal van 0 tot max. Potmeters worden vaak gebruikt voor een fijne on-onderbroken afstelling, Op audioapparaten vaak terug te vinden als volumeknop.

Q

R

  • Reel - letterlijk naar het Nederlands vertaald: 'Spoel'. Hiermee wordt een wafel van twee schijven bedoeld waarin, tussen of op. Een lint kan worden opgerold.
    Een spoel wordt in veel gevallen, op een machine bevestigd voor gebruik, of zit in een behuizing gemonteerd voor makkelijk gebruik. Vaak komen spoelen in tweevoud, zodat bij gebruik het lint van de ene op de andere kan worden gerold.
    Tevens is Reel to Reel, een gebruikelijke naam voor de Bandrecorder, dit om het apparaat te onderscheiden van andere Tapemedia.
  • Regulator/Regulateur - onderdeel dat de snelheid van een machine in de juiste stand/snelheid houdt. Terug te vinden op veel (oude) mechanische machines.
    Van uurwerken tot stoommachines en grammofoonspelers.
  • Riemen - De rubberen aandrijfriemen in een afspeelapparaat, deze worden vaak gebruikt om grote afstanden tussen twee assen te overbruggen. Soms ook onderdeel van het transport. Ze worden vaker snaren genoemd en in het Engels 'Belts'.

S

  • Slack - Engels voor Speling. Als een tape niet strak genoeg op een spoel wordt opgerold ontstaat er Slack, dit kan de kwaliteit van je geluid nadelig beïnvloeden of je tape kan beschadigd raken.
  • Snaren - Zie 'Riemen' hierboven.
  • Spoel - Zie het woord 'Reel' hierboven...
  • Sporen - Zie het woord 'Track' hieronder voor dezelfde beschrijving.
  • Stick Slip Effect - Een vervelend probleem dat zich kan voordoen met vooral verouderde tape. Hierbij plakt de tape vast tegen de weergavekop maar wordt tegelijkertijd weg getrokken, in feite vibreert je tape snel langs de kop, afwisselend tussen plakken en losgetrokken worden, wat een hoog piepend of knarsend geluid kan geven, dit hoor je terug bij het afspelen en ook fysiek bij de tape zelf. Het piepen zelf is een fysiek probleem, dus is niet onderdeel van het opgenomen geluid. De opname zelf blijft hetzelfde, maar opnieuw opnemen is geen optie meer omdat het piepen dan wel vastgelegd zou worden, zie ook 'Baking' bij de letter B.

T

  • Tape - Hiermee wordt de fysieke media bedoeld waarop zich de data bevindt, Dit is een vaak opgerolde (kunststof) lint met hierop een magnetische coating, deze coating kan door een apparaat worden beïnvloed, waarmee data op de coating kan worden geschreven, gelezen of worden gewist. Uiteraard is Tape ook een allesomvattend woord voor alles wat uit een lint bestaat waarop naar gebruik een print (afbeelding) of coating is aangebracht. Voorbeelden zijn, Plaktape, Videotape & Audiotape.
  • Track - Letterlijk vertaald 'Spoor' of 'Groef' anders ook wel een compleet muzieknummer. De laatste betekenis heeft dan ook zijn oorsprong uit de groeven in een LP en magnetische sporen van audiotape. Met een Track op Tape wordt vaak een mono-spoor bedoeld, maar soms ook twee (stereo) sporen waaruit een nummer bestaat. Media als de 8-Track is een directe verwijzing naar het aantal mono sporen dat zich op de tape bevindt oftewel 4 paar stereo sporen.
  • Transport  - Dit is een allesomvattend woord, hiermee worden vrijwel alle bewegende delen bedoeld die direct of indirect de tape in beweging houdt.
    Voorbeelden zijn: Vliegwiel, Capstan, Pinch Roller, Riemen of simpelweg rollers waar de tape langs wordt geleid bij het afspelen of spoelen.
  • Treble - Benaming voor een hoge toonhoogte. 'Treble' bestaat uit korte en hoge frequenties die bij muziek vaak tegen de hogere grens zitten van wat een mens kan horen. Nog hogere Treble-tonen zijn niet hoorbaar meer maar kunnen door het oor nog wel worden opgepikt het kan zelfs in het trommelvlies voelbaar zijn. Vooral bij een jongere leeftijd zijn deze hogere tonen beter te horen dan op een oudere leeftijd.

    Zie ook het woord 'Frequenties' bij de letter F of 'Hertz' bij de letter H. 
  • Type I, II, III & IV - Verschillende gradaties in magnetische coating op tapes waar muziek op wordt opgeslagen. Van laag naar hoog: Ferro, Chroom, Ferro-Chroom & Metal.

U

V

  • Vliegwiel - dit metalen onderdeel vind je terug in tapedecks, dit vaak grote en zware wiel zorgt voor een stabiele snelheid bij afspelen. Hij vangt de slip op van de riemen, het centrale deel van de vliegwiel (de as of officieel: 'Capstan'), komt in direct contact met de tape tijdens gebruik. Vliegwielen komen in sommige apparaten in tweevoud voor.
  • VU-meter - 'Volume Unit' Meter. Een analoge meter waarop een schaalverdeling wordt weergegeven, vaak in eenheden van Decibel en/of Percentage's. De naald zelf wordt door de muziek beïnvloed en geeft dan een indicatie van het volume.

    VU-meters staan erom bekend niet altijd accuraat of actueel te zijn. Ze lopen vaak achter of geven korte pieken niet weer. Tegenwoordig gaat de voorkeur dan ook uit naar digitale uitlezing.

W

  • Weergavekop - Een ander woord voor 'Azimuth' (zie letter A) of de koppen van een tape-gerelateerd apparaat. Deze leest de magnetische coating op de tape en stuurt het door voor verwerking tot hoorbaar geluid.
  • Wow - Langzame veranderingen in snelheid en vooral toon. Dit doet zich voor op zowel platenspelers als tapedecks, vrijwel elk mediatype dat door een motor wordt aangedreven ervaart Flutter, dus ook videoapparatuur. Des te stabieler een motor zijn snelheid aanhoudt, des te stabieler de media wordt weergegeven. Zie ook het nauw verbonden woord 'Flutter' bij de letter F. Of het woord 'Koppel' bij de letter K.

X

Y

Z

#