Reparatie: Realistic TR-882
Nieuwe lampjes

Oudere HiFi apparaten werken vaak nog met gloeilampjes, hoewel hun levensduur nog best groot is doven ze uiteindelijk allemaal een keer. Dit geldt net zo goed voor Led lampjes, maar hiervan is de levensduur vele malen groter. Bij deze reparatie is mijn zorgenkindje weer aan de beurt. De Realistic TR-882 heeft altijd wel een probleem, soms groot, meestal klein. Vandaag dus tijd voor een cosmetische ingreep!

13 juli 2019


Allereerst even het volgende, we werken hier met een open behuizing, en zoals op de foto te zien is staat de spanning er vol op. Heb je onvoldoende kennis in electronica raad ik je streng af mijn werk op te volgen. Indien je voldoende kennis hebt of nog beter, opgeleid bent in het vak, is het nog steeds op eigen risico. Ik ben niet verantwoordelijk voor de acties die je opvolgt en kan je geen garantie geven over dat wat ik doe ook het juiste is. Ook voor mij is het vaak nog een uitdaging.

Je hebt de volgende gereedschappen nodig:

  • Schroevendraaier (PH2)
  • Schuifmaat
  • Waterpomptang
  • Kniptang
  • Striptang
  • Punttang of 'Chirurgen tang'
  • Multimeter (voor voltage)
  • Een helpende hand*
  • Soldeerapparaat + tin
  • 8-Track cartridge
  • Krimpkous, LEDs, Weerstand

*met een helpende hand bedoel ik een buigbaar figuurtje met krokodillenbek handjes en een loep. Ik heb geen idee hoe je zo een ding noemt dus moet je het met deze beschrijving doen. Handig voor als je handen tekort komt of iets stabiel moet houden.

De waterpomptang is misschien niet nodig, maar gaandeweg zie je wel waarom deze inbegrepen is in mijn reparatie.

Allereerst kijk ik wat voor lampjes erin zitten, hoe dat ze bevestigd zitten en wat voor maat ze hebben, in dit geval iets minder dan 5mm diameter. Ze zitten in een rubberen O-ring, dus een kleine afwijking is niet zo erg.

De schuifmaat zit op zijn kop, een van de weinige gereedschappen die ik als linkshandige nog altijd lastig vindt te gebruiken. Stiekem zijn veel dingen gemaakt voor rechtshandigen (logisch ook). Maar je staat er pas bij stil als je merkt dat een gereedschap niet goed in de hand ligt.

Goed, dat kwijt te zijn kijken we naar het voltage dat de lampjes nodig hebben.

Hierboven een knipsel uit het stroomkringschema. Links zie je de 5 lampjes afgebeeld als rondjes met een spiraaltje erin. Rechts de transformator die de spanning omzet van 230V Wisselspanning naar de vereiste spanning in Gelijkspanning. Het is altijd handig als je dit soort tekeningen kunt raadplegen. Deze is duidelijk oud, weerstanden worden nog als kronkeltjes getekend en menig andere afgebeelde schakelingen worden tegenwoordig heel anders getekend. Toch zijn veel symbolen nog heel herkenbaar en verklapt hun locatie vaak nog om wat het gaat.

-8.5V. Spanning in de min? stroomt deze dan achteruit? Ja, eigenlijk wel. Of je hebt de meetpennen verkeerd om zitten. De zwarte pen is dus nu waar de plus draad zich bevindt, de rode pen de min of 0.


Apart voltage. Je ziet ze eerder van 5, 12 tot 24 volt. maar goed, het is een apparaat uit de 'roaring' seventies. Dus hebben we er vrede mee.

Tijd om te gaan winkelen voor nieuwe lampjes, als ik naar het frontje kijk zie ik dat hier gekleurde raampjes in zitten. Ik zou voor witte lampjes kunnen gaan, maar misschien ook voor gekleurde Leds!

De keuze is gevallen op deze twee kandidaten. Ze werken op 12VDC, zijn goedkoop en passen in de rubberen ringen (met moeite). Eigenlijk had ik niet veel andere keuzes, dus voor een totaalbedrag van €16,77 (+verzending) deze besteld, wachttijd enkele dagen. . . .

Normaal hebben kleine (Led) lampjes pootjes in verschillende lengtes, de langste is dan de plus, de kortste de min.

Maar zoals je ziet, gooien ze die regel hier overboord.
Ik moet dus zelf uitzoeken hoe ik de lampjes aansluiten moet. Geen probleem, de oplossing komt later aan bod.

De Led's komen in aqua-blauw en sinaasappel oranje. (ofiets)
Ze passen perfect bij de kleuren op het frontje. Overigens zijn ze ook verblindend sterk, dit heb ik meerdere keren mogen ervaren. 

Allereerst halen we de stekker uit het stopcontact, ik doe dit letterlijk elke keer als ik iets moet doen in de machine waar ik geen spanning bij nodig heb. Ik ga het hier niet elke keer aangeven maar je ziet zelf wel dat ik deze heel vaak eruit heb moeten halen.

Een schakelaar als op een verlengdoos is niet voldoende bescherming. Ik controleer ook elke keer of ik de stekker eruit heb gehaald, soms wel meerdere keren tijdens werkzaamheden. Er zitten delen in de buurt waar de volle mep doorheen loopt (230VAC). Ik heb geen zin in dat soort gekriebel. 

De draadjes zijn klein, maar gelukkig nog wel goed te bewerken, ze zijn zelfs zo vriendelijk geweest een lusje te leggen in de draadjes, hierdoor heb ik nog wat extra lengte, welke ik ook hard nodig ga hebben! Het is immers een ongeschreven regel, in het ergste geval had ik alle draadjes moeten vervangen. Een stukje vakmanschap dus uit de tijd dat reparatie nog heel gewoon was.

Op de achtergrond zie je trouwens de oranje en gele aders lopen, hier loopt de normale netspanning van 230VAC doorheen, er zit hier een schakelaar die het apparaat aanzet zodra je er een 8-track in stopt. Leuk bedacht maar echt veilig is het niet. het 'normaal gesloten' contact wordt niet gebruikt. (Deze geeft spanning als hij niet geschakeld is).

Goed, de top van de twee witte draadjes (+/- 5mm) strip ik weg, de voetjes van de Leds zijn namelijk van die lengte. Zo kan ik besparen op het volgende:

Krimpkous! 2mm°. Ik neem genoeg lengte zodat deze bij het krimpen beter vast blijft zitten. Vergeet deze stap niet, als je eenmaal gaat solderen kun je niet meer terug, schuif de krimpkous ook ver van waar je solderen gaat, anders krimt deze te vroeg.

Het soldeerapparaat gaat aan en terwijl deze rustig op temperatuur komt, kijken we eens naar hoe deze Ledjes nu moeten komen te zitten. De sigarendoos bevat geen rookwaar.

Het apparaat gaat onder stroom, en ik selecteer in dit geval het programma waarbij het lampje zou moeten branden, de Led houd ik met de puntjes tegen de uiteinde van de draadjes (opletten dat ik geen kortsluiting maak). Hij licht op!

Nu weet ik niet alleen dat deze lampjes werken bij dit voltage (3,5V verschil), maar ook de richting waarin ik deze moet vast solderen. Het is nu een kwestie van goed onthouden hoe ze moeten, de plus ader markeer ik met een pen. Op het lampje zit een opschrift, die gebruik ik hier als geheugensteun. Anders kan ik eventueel het pootje van de min inkorten, maar ze zijn al niet zo lang...

Mijn trouwe hulpje helpt mij hier een handje met het vasthouden van de uiteinden. Hierdoor kan ik met wat tin en de soldeerbout voorzichtig te werk gaan.

Na het solderen, steken we de stekker weer in het stopcontact en kijken we of het lampje brandt, zo ja. Schuiven we de krimpkous over het openliggende stuk en met een aansteker of de soldeerbout verwarmen we deze tot het vast zit. De aansteker methode is hier niet de beste. Doe dit niet te lang op een klein stuk en pas op dat je het lampje niet kapot maakt!

Het lampje monteren we met gepast geweld terug in zijn houder. Ze zijn wat groter dan de oude lampjes. En ik heb te weinig ruimte deze er met de hand terug in te stoppen. De rubberen ringen zijn ook wat uitgedroogd na 40+ jaar. Hierna controleer ik ze nog een keer: Stekker erin, cartridge erin. Juiste programma kiezen en kijken of hij oplicht, stekker eruit en de cartridge eruit. Als ik daarna ook nog van programma schakel komt de rest-energie nog vrij. (hierover lees je op het einde nog iets over). Normaal moet je enkele minuten wachten zodat de condensatoren kunnen ontladen etc. Excuseer me voor mijn ongeduld.

Hier een voorbeeld met de oude en nu hij vervangen is. Een groot verschil in helderheid, ook de hoek van het licht is anders, ik ben benieuwd naar het eindresultaat. Met deze klus geklaard, heb ik er nog vier* te doen. De moed zinkt even weg, maar ik wil dit af hebben nu ik er tijd voor heb.
*de vierde is de Recorder-lamp deze zie je helemaal links zitten, hier komt het oranje Ledje in.

Oude lampjes eruit, nieuwe lampjes erin. Ik heb overigens van beide kleuren een reserve gekocht. Misschien had ik er zelfs twee van elke kleur reserve moeten houden. Zou ik nu een foutje maken of zou er in de verre toekomst eentje kapot gaan, kan ik ze nog vervangen.

Twee van de oude gloeilampjes, links die van de recorder, rechts die van programma 1 (die is doorgebrand). Logisch eigenlijk, programma één komt altijd als eerste op, de recorderlamp wordt alleen gebruikt bij opnamen (zelden dus). Toch gaan ze er allemaal uit, ik wil dit in één keer goed doen.

Met de chirurgen tang, (we noemen die voortaan griptang) halen we het laatste lampje eruit en knippen hem op het randje af. Ik vervang ze voor de nieuwe, doe dit keer vijf en heb mijn doel bereikt. 

De programmalampjes zijn nu vervangen en het resultaat ziet er gaaf uit, nu alleen nog het record-lampje en we zijn klaar! Er zit ondertussen een aardige vaart in, met elk lampje wordt het makkelijker.

Voordat ik het rocord lampje vervang, kijk ik eerst wat voor spanning er uit deze twee draadjes komen, ze zitten namelijk ergens anders op een printplaat gesoldeerd.

Hier meten we een goeie 16V.

Weer zo een vreemde spanning, bovendien gaan de lampjes maar tot 12V en is het verschil nu wel een beetje te groot. . . .


. . . Toch stiekem eens kijken hoe deze het doet.

Daar hebben we dezelfde foto als die in het begin te zien is, hij brandt perfect. Ik kijk nog een tijdje toe of hij een diepere kleur aanneemt of richting rood gaat, hij begint nu wel heel warm te worden, dus haal ik hem er maar weer af. De oplossing hier is een weerstand.

Weerstanden gezien door de loep van mijn helpende hand. De gekleurde ringen die je op weerstanden ziet kun je als een som optellen. Elke ring heeft een specifieke waarde in Ω (Ohm), opgeteld vertellen deze ringen de totale weerstandswaarde. Als je ze uitrekent kom je op de waarde uit die ik nodig heb, maar deze verklap ik niet. Reken dat maar zelf uit.

Voor je weerstanden gebruiken gaat is het geadviseerd ze nog even door te meten. Weerstanden werken in beide richtingen, er is dus geen echte plus en min. 

Even een sprong vooruit, het lampje zit er op en werkt perfect. Weerstanden zie je er nu tussen zitten samen met een lading krimpkous. Ik heb hem een tijdje laten branden om er zeker van te zijn dat hij blijft werken. Het monteren van dit lampje was makkelijker dan de andere.

Nu de machine toch open voor ons ligt kan het geen kwaad hem wat extra liefde te geven,
het is immers het zorgenkindje, dus alles wat ik nu extra doe kan de kwaliteit en het uiterlijk alleen maar verbeteren.

De mechanische onderdelen zijn ingesmeerd met een zwarte pasta, deze is nu al ruim 40 jaar oud. Deze heb ik schoongemaakt (zover het kon) en voorzien van nieuw vet. Het geluid dat je nu hoort bij het schakelen van deze componenten is duidelijk zachter en soepeler. Hetzelfde doe ik bij elk ander onderdeel waar ik deze pasta zie zitten.

Ook is het nu makkelijk om met een wattenstaafje de verschillende contactpunten schoon te maken.
De Programmakop detecteert een aluminium strip op de tape en schakelt het programma als deze contact maakt. De Capstan drukt de tape tegen de Pinch Roller (een rubberen rol). Zo trekt hij de tape vooruit.
Uiteraard nog de belangrijkste, de wis/schrijf/leeskop.

Ik maak de koppen schoon met 96% Alcohol (Ketonatus ook wel genoemd).

Zo fijn dat je van de ene foto naar de andere kunt springen. Maar toch kostte het me een uur voor ik alles schoon had gemaakt en hem weer in elkaar had gezet.

Hier het eindresultaat! Hoewel het er op de camera wel heel fel uitziet, ziet het er in het echt fantastisch uit! Een diep blauwe kleur komt er nu van het programmadisplay en het recordlampje brandt een beetje flauw maar dat is niet erg. In het donker ziet het er nog veel mooier uit!

Hoewel de lampjes nu LED schreeuwen heb ik de VU-meters origineel gehouden, ik weet niet hoe lang die het nog vol houden maar vind de gloeilampjes ze een veel mooiere uitstraling geven dan het sterke Led licht.

Voor de finalefoto dan de Realistic TR-882 in hernieuwde glorie, bovenop een JVC Graphic Equalizer (SEA-33). Hoewel veel HiFi liefhebbers een hekel hebben aan het fysiek aanpassen van je muziek (door bijvoorbeeld een Graphic Equalizer). Komt dit ding goed tot zijn recht bij deze 8-Track recorder. Als je op de foto klikt, zie je overigens dat de aanpassing minimaal is en puur de lage tonen wat dempt.

Bij zijn eerste afspeelronde is duidelijk verbetering te horen, hij maakt minder herrie en als hij schakelt van programma schrik je, je niet meer het apezuur. Toch merk ik dat de stereo soms niet goed doorkomt en er zit wat Wow en Flutter in. Maar dit blijkt aan de Cartridge te liggen.

Ik heb hem al vaker gerepareerd, heb zijn riem al vervangen, en heb hem voorheen opnieuw afgesteld omdat hij soms een programma oversloeg. Nu ook de lampjes zijn vervangen en alles weer gesmeerd is zou hij er voorlopig weer tegen aan moeten kunnen.

De Cartridge die je door het verhaal heen gezien hebt is een zelf opgenomen 8-Track van Wolfgang Lohr. De opnamedatum en afspeellijst zijn niet meer origineel, ik heb deze op 04 mei 2017 voor het eerst opgenomen maar in begin 2019 voorzien van nieuwe tape. De speler had die namelijk opgegeten. Over 8-Track reparaties kun je onderaan de pagina meer lezen. De muziek van Wolfgang Lohr is hier op Youtube te vinden. 

26 juli 2019



Gerelateerde pagina's: