Reparatie: Sony TC-252

De Sony TC-252 een wat ouder type bandrecorder maar desondanks zeker niet van slechte kwaliteit, toch weet ik stiekem niet veel van Sony bandrecorders af maar wat ik kan zien aan de functies en kwaliteit voor de tijd waaruit deze recorder komt heb ik er goed vertrouwen in dat ik dit apparaat weer werkend kan krijgen.

4 oktober 2019

Hoewel ik hier overkom alsof ik voor het eerst ga kijken naar dit apparaat staat deze al enkele maanden bij de kennis waaraan ik hem heb meegegeven, we hebben hem al eens eerder getest, elektrisch lijkt alles goed te zijn maar afspelen wilt hij niet, bij de eerste inspectie binnenin kwamen we dan ook snel tot de conclusie dat de riemen niet meer zijn wat ze waren, de overbrenging van de motor naar de spoel is vervormd en de riem naar de 'tikkenteller' was veranderd in een zwarte pasta. Tijd voor nieuwe riemen dus!



Gereedschappenlijst:

  • Schroevendraaier kruiskop (PH1)
  • Schroevendraaier plat
  • Griptang (klein)
  • Bakje voor schroeven
  • (kogellager)vet + wattenstaafjes
  • Kruipolie (fijne olie)
  • Contactspray (niet op foto)

Ik ga hier aan werken zonder dat het apparaat aan hoeft te staan als deze open ligt. toch test ik het apparaat enkele malen met open delen. Dit is niet vereist (je kunt het apparaat immers eerst dicht maken voor het testen), maar gezien ik deze reparatie niet thuis uitvoer en ik maar een weekend de tijd heb zal ik zulke risico's eerder nemen om toch op tijd een werkende machine te kunnen afleveren. Desondanks werk ik niet met haast, wat nu niet lukt kan wachten tot het volgende bezoek. In dit geval is de reparatie ook geen ingewikkelde dus zou het makkelijk moeten lukken deze in een weekend af te krijgen.

Van oorsprong komt de recorder met bijbehorende speakers deze kun je (als ik me niet vergis) aan de zijkanten van de recorder vastklikken. De recorder heeft dan ook een ingebouwde versterker iets wat je vaker ziet op wat oudere modellen. De recorder die wij hebben staan heeft helaas de originele speakers niet meer. De foto hierboven heb ik dan ook van het internet geplukt als voorbeeld.





Opvallend wel is dat deze nog de originele beschermkap heeft, gekker nog deze ziet er voor zijn leeftijd (+40 jaar) nog heel goed uit, geen barsten of diepe krassen te vinden. Dit is vrij uitzonderlijk te noemen.




De In en Uitgangen bevinden zich op de bovenkant van het apparaat, ook de aansluitingen van de originele speakers bevinden zich hier (helemaal links) in de vorm van 3.5mm Jacks. Middenin bevinden zich vier RCA (Tulp) aansluitingen (stereo uit en ingang) gevolgd door een 8-pin DIN aansluiting. Links zit trouwens de schakelaar voor het te kiezen voltage, deze staat op 220V.

Als we de riemen willen vervangen moet de voorplaat afgenomen worden, maar voor dat kan gebeuren moeten er enkele onderdelen losgemaakt worden, we beginnen met de kap die de koppen beschermt, deze zit vast met frictie en kun je er met de hand zo af halen.

Zodra de kap eraf is zie je deze twee gespleten pennen, ook deze moeten eraf voor je de voorplaat los kunt maken.

Om deze pennen eruit te krijgen steek je een platte schroevendraaier haaks in de spleet van de pen en draai je tegen de klok in, ze zitten vast als schroeven dus als ze eenmaal vrij bewegen kun je ze er met de hand uit draaien.

De keuzeschakelaar is wat lastiger, hiervoor moet je aan de onderkant een platte borgschroef losdraaien, deze schroef hoeft er niet uit, draai hem een halve slag en de knop komt los.

Onder op de voorzijde zitten deze drie draaiknoppen, hiermee stel je het stereo-volume in evenals de toonhoogte. Ook dit zijn weer frictieknoppen, draai ze eerst helemaal naar 'Min' en 'Low' waarna je ze met gepaste kracht zo los kunt trekken.

Boven aan de voorzijde zit een keuzeschakelaar voor de snelheid, wederom een frictieknop, zet deze voor het gemak in de middenstand (3-3/4 ips of 9,5mm) en trek deze los. (Ik had hem zoals je ziet links geschakeld staan)

Tot slot zitten er nog twee schroeven verzonken in de voorplaat, met een kruiskop (PH1) kun je deze los maken.
Hierna kunnen we eindelijk de voorplaat los nemen,

Hier zien we dan de binnenzijde van de bandrecorder, de mechanische werking van bandrecorders is over het algemeen vaak vergelijkbaar met andere merken en modellen.
Vaak is alleen de indeling wat verschillend. De rubberen delen zien er nog goed uit, ze tonen de eerste signalen van ouderdom maar zijn nog wel bruikbaar. Ik zie verder geen roestvorming of andere merkwaardigheden, iets waar je toch altijd even naar kijkt als je een apparaat als deze open maakt. De mechanische delen zijn ingevet, het vet is alleen ver opgedroogd dus zal dit opnieuw moeten aanbrengen. Maar eerst beginnen we met ons hoofddoel, het vervangen van de riemen!

Zie hier twee nieuwe riemen, deze besteld op het internet. Voor een schappelijk bedrag van €14 (+ verzendkosten) heb je ze al in huis, deze komen uit Italië wat scheelt in verzending (vanuit Amerika ben je hier snel het dubbele voor kwijt).

De dikke riem is de hoofdriem, deze zie je hier tussen de twee assen zitten. Als je met de eerder los gemaakte keuzeschakelaar de recorder in de juiste stand zet, kun je deze riem met je handen afnemen, hij zit er wel vrij strak omheen dus verwacht wat weerstand, vooral bij het plaatsen van de nieuwe riem. Na monteren draai je even om te kijken of de riem juist zit (hij zou in een inkeping moeten vallen bij beide assen).

Links de oude riem, rechts de nieuwe. De oude riem verraad dat de recorder lang heeft stilgestaan, de oude riem heeft zich gevormd naar de stand waar hij jaren in heeft gestaan.

Zie hier dan de riem van de tikkenteller.... Deze is totaal vergaan en veranderd in een plakkerig goedje 'pek' noem ik dit maar al te graag, zorg ervoor dat je oude kleren draagt want dit spul wil je niet op je goede kleding hebben! Het kruipt ook lekker onder je nagels dus was nadien goed je handen, giftig of gevaarlijk is het niet, zolang je het niet opeet althans...

De riem van de tikkenteller loopt van de linker-spoel naar een wiel op de tikkenteller zelf.
Ik mistte een groot deel van de oude riem, maar vond het restant terug op de spoel.

Met ook deze riem vervangen, test ik nog even of de teller het weer doet. Nu deze klus erop zit wordt het tijd het apparaat zelf te gaan testen.

Omdat dit apparaat uit een tijd komt waarbij aarding van machines nog niet algemeen was, past de oude stekker niet meer in de huidige stopcontacten. De vorige eigenaar had al op professionele wijze inkepingen gemaakt voor de aardpinnen maar ook de vorm van het stopcontact is niet meer gelijk aan deze oude stekker. Hij past er gewoonweg niet meer in, ik kan hem nog verder bewerken maar besluit te gaan kijken voor een nieuwe stekker-kop. Niet vandaag meer, het is al laat. Voor nu schroef ik de oude stekker er alvast af en ga morgen eens kijken voor een nieuwe.

Gelukkig hoef je niet een dag te wachten om verder te kunnen lezen. Voor €0,55 bij de lokale kringloper een nieuwe stekker gehaald. Met een nieuwe stekker kunnen we beginnen met testen van het apparaat.

Tijdens het testen komt er weer een probleem naar voren, zowel vooruit als achteruit spoelen lijkt goed te gaan, maar normaal afspelen lukt niet. De banden blijven stilstaan. Gelukkig hoef ik het niet ver te zoeken.

Als de bandrecorder op afspelen wordt gezet, valt het me op dat de Pinch Roller niet draait. Dit verklaart waarom spoelen wel lukt maar afspelen niet, (bij spoelen is de Pinch Roller niet nodig). Met de pijlen heb ik aangegeven waar het probleem zit. Het rubberen wiel zou tegen het vliegwiel van de Pinch Roller moeten drukken maar doet dit niet. De reden hiervoor is terug te vinden bij het rubberen wiel.

Nadat ik een seegerring heb losgemaakt, komt het rubberen wiel makkelijk los. De scharnier waar het wiel op rust zit vast deze smeer ik goed in met vet en beweeg deze net zo lang op en neer tot hij weer soepel gaat.

En zo is ook dit probleem opgelost, het vliegwiel wordt weer aangedreven en de Pinch Roller die er direct op vast zit draait weer vrolijk mee. Tijd om nu echt een band te gaan testen!

Vlak ervoor heb ik nog een filmpje gemaakt in Slow Motion, hoewel niet van grote waarde voor de reparatie, is het wel leuk om te zien.

Opnieuw komt er een probleem naar voren, hier getoond zijn de potmeters voor beide kanalen, het linkerkanaal lijkt niet lekker door te komen en ruist veel. Ik draai wat aan de linkerknop en merk dat ik deze kan blijven draaien, ik zal deze potmeter eens van binnen moeten bekijken.


Voordat ik bij de potmeter kan moet het hele binnenwerk eruit. Op de achterzijde moeten de onderste pootjes los evenals twee andere opvallende schroeven die je op de achterzijde terugvind.


Op de bovenzijde moeten de schroeven los die in het handvat zitten. Nadat deze zijn verwijderd leg ik het apparaat plat neer om het binnenwerk eruit te kunnen tillen.

Zie hier dan de achterzijde van het binnenwerk, veel bijzonders zie je niet, enig puntje van interesse is de plompe motor, dit is het hart van de machine en drijft alles aan dat bewegen kan.

Het potmetertje komt los met een moertje dat om de as van de knop zelf zit, op de achterzijde zit een metalen kap die met lipjes vast zit aan de voorzijde, deze buig ik open met een punttang. Wat ik binnenin vind maakt me niet vrolijk, het binnenwerk van de potmeter is helemaal versplinterd, allemaal stukjes plastic en wat verbogen metalen pinnen. Ik kijk nog of ik deze kan repareren maar vrees dat ik nieuwe moet gaan halen, overbruggen probeer ik nog tevergeefs. Het geluid klinkt afschuwelijk langs het linkerkanaal dus blijft als enige tijdelijk optie deze meter uit te sluiten. Hoewel het rechter kanaal nog werkt besluit ik ook deze potmeter even te controleren.

De rechter potmeter ziet er ook niet fris meer uit, toch zie je hier hoe dat hij eruit zou moeten zien, het plastic houdt het geheel bij elkaar, maar staat hier op breken. Reparatie van deze meter is geen mogelijkheid meer, ik zal moeten kijken voor nieuwe meters...

Om dan toch nog iets nuttigs te doen nu het binnenwerk eruit ligt, de motor heeft een onderhoudspunt voor de toevoer van olie, hier druppel ik dan ook wat fijne olie (naaimachine of kruipolie) in. Even een draai aan de motor en hij draait merkbaar soepeler.

Voor ik het apparaat in elkaar zet nog even een foto van het geheel. Herkenbaar bij oudere apparaten is dat de behuizing vaak volledig van hout is, tegenover metaal wat meer gangbaar is bij de moderne machines.

Tijd om het apparaat terug in elkaar te gaan zetten, hierbij krijg ik hulp van een trouwe assistent genaamd Moos. Het voordeel hiervan is dat je aan het einde nooit schroeven over houd ;-).

Kijk eens wat ik hier tref! Mijn eerste bandrecorder, de Akai 4000DS MK-II (welke ik met hun heb geruild). Als de Sony TC-252 weer helemaal operationeel is zal deze de plek van de Akai innemen. Hierop zal de Akai weer verhuizen naar de volgende eigenaar (de zoon van de vrienden waar ik nu verblijf). Leuk om deze recorder weer even terug te zien.

De Sony werkt helaas nog niet naar behoren, het linker kanaal is onbruikbaar en er komt onder bepaalde omstandigheden nog een hoop ruis uit de verschillende uitgangen.
Desondanks is de werking nu in orde, spoelen en afspelen gaat goed maar het geluid is nog niet optimaal. Voorlopig gaat hij nog even aan de kant gaat. De reparatie zal nog vervolgd worden maar eer ik hier weer aan toe kom zullen we enkele maanden verder zijn.

Voor nu nog een filmpje van de werking van het apparaat. Het vervolg op deze reparatie zal aan deze pagina worden toegevoegd.

Nog een kleine toevoeging dan, de VU-meters en het opname-systeem werken net wat anders dan dat ik ben gewend. Je kunt hier apart kiezen op welk kanaal je wilt opnemen. Bij moderne recorders kun je dit alleen met een 'sporen-schakelaar' (sporen 1 en 4 of 2 en 3).

Ook de VU-meters werken anders, bij modernere recorders werken ze zowel tijdens opnemen als afspelen, deze meters reageren alleen als je gaat opnemen, logisch eigenlijk je hebt ze alleen nodig om je opname af te stemmen, de weergave tijden afspelen is minder belangrijk.
Je ziet op de tweede foto duidelijk dat het linker kanaal tijdens opnemen niet in orde is.
Desondanks valt dit harde signaal na enkele seconden weg, hier zal nog naar gekeken moeten worden of wordt mogelijk opgelost bij het vervangen van de kapotte potmeter.

Het lampje kleurt trouwens rood als hij in opnamefunctie staat, in realiteit is het een rood stukje plastic dat voor het lampje schuift.

6 oktober 2019