Nieuwe Luidsprekers!

15-02-2022
Een AA batterij op de voorgrond ter vergelijking.
Een AA batterij op de voorgrond ter vergelijking.

We openen deze blog met een foto van de oude luidsprekers van het merk ITT. Een Duits merk, dacht ik althans jarenlang. Maar na wat zoekwerk blijkt het om een Amerikaans merk te gaan. De afkorting staat voor International Telephone & Telegraph. Hoewel hier niet direct een link in te vinden is met luidsprekers blijkt dat het bedrijf meer dan 350 andere bedrijven in bezit had. Wellicht dus ook een tak in de fabricage van luidsprekers. Tevergeefs heb ik nog gezocht naar een typenummer maar heb deze niet kunnen vinden...

Hoe het went of keert. Vandaag neem ik afscheid van deze plompe 3-weg luidsprekers. Ze zijn bijna 10 jaar in mijn bezit geweest en heb er oneindig veel uren muziek uit laten komen. Maar eigenlijk zijn ze altijd al te groot geweest, vooral voor de ruimte waar ik nu ruim 4 jaar in woon. De opstelling klopte hierdoor ook niet, de rechter luidspreker stond een kwartslag naar links gedraaid en de linker luidspreker schuin naar rechts. Tijd dus om ze te vervangen voor minstens iets dat even goed klinkt en beter past in de opstelling en mijn kamer in het algemeen!


Het idee voor nieuwe luidsprekers staat al jaren op de planning, doorslaggevend was het advies dat ik van een goede collega kreeg die zelf fanaat is van goede muziek, welke volgens hem gepaard moet gaan met goede audiokwaliteit.

Zo raadde hij me met klem aan om te gaan kijken voor de Bowers & Wilkins - Matrix 1 luidsprekers uit midden jaren '80.

Dus na wat zoekwerk op het internet trof ik iemand die een set te koop had aangeboden ergens in de buurt van Rotterdam.
Afgesproken en met de auto op een zondagavond op bezoek geweest, daar aangekomen werd ik verrast op een grote collectie goede luidsprekers van verschillende merken en kwaliteiten. Bij de luistertest was ik snel overstag. Ik had al veel goeds gehoord en gelezen over de luidsprekers en deze waren zeker niet slecht. Het geluid is zuiver, geen his of brom op de achtergrond en het bereik is zeer ruim, elk geluidje uit de muziek is te horen alsof je met een goede koptelefoon aan het luisteren bent.

Deze serie luidsprekers staan bekend om hun geweldige kwaliteit, eentje die hedendaags nog makkelijk kan tippen aan wat de luisteraar verwacht van een setje luidsprekers. We halen even de gebruikershandleiding erbij voor wat extra informatie.

De introductie uit de handleiding noemt een aantal hoogtepunten van de luidsprekers.

Waaronder de opbouw welke resonantie van de kast zelf 'elimineert'.
Het 'extreme' bereik van de luidsprekers.
De voorbereiding op digitale muziek door middel van de CD (Compact Disc).

Wellicht dat je nog benieuwd bent naar de exacte specificaties:

Er is nog een hoop meer te vermelden over het apparaat via de handleiding. Maar eerst gaan we de luidsprekers voorbereiden voor gebruik. Ik moet namelijk zelf nieuwe audiokabels maken om aan de sluiten op de luidsprekers en versterker.

De aansluiting aan de achterzijde bestaat uit zogenaamde 'Banaanstekkers' hierbij schroef je een kabel als het ware klem op de luidspreker. Hoewel ik hier direct een kabel op aan kan sluiten wil ik uitneembare stekkers, dit maakt het makkelijker om de kabels los te maken bij bijvoorbeeld het verplaatsen van de luidsprekers.

Hiervoor ben ik dus even langs een lokale audiospecialist geweest om deze speciale stekkers. Daarnaast heb ik 7 meter aan snoer gehaald met een doorsnede van 2.5mm2.

Voordat ik de kabels naar de versterker ga maken, moet er eerst nog wat anders gebeuren. Er zijn namelijk vier aansluitingen op de luidspreker, een stereopaar voor lage tone en een paar voor de hoge tonen. Je zou deze dus apart van elkaar aan kunnen sluiten maar ik ga voor de makkelijke weg en lus deze naar elkaar door. Hiervoor neem ik twee lengtes kabel van identieke lengte.

Stapsgewijs bereid ik de korte stukjes voor en sluit ze aan op de aansluiting voor lage tonen.

Aan het andere uiteinde doe ik hetzelfde en sluit deze aan op de aansluiting voor de hoge tonen. Het resultaat ziet er netjes uit maar ik doe toch iets verkeerd...

Het is goed je eigen werk soms even te controleren. De kabel zat verkeerd om aangesloten, even omdraaien en alles zit goed.

Dezelfde stappen herhaal ik voor de andere luidspreker, het resultaat is identiek.

De banaanstekkers kun je hierna via de bovenzijde aansluiten. De volgende stap is het maken van de kabel naar de versterker.

Hiervoor pak ik twee paar stekkers, ik heb er nog eentje opengeschroefd om het binnenwerk van de stekker te tonen.

Ik heb verder geen foto's van de kabel, maar wel een belangrijke tip die ik mee kan geven. Elke kabel heeft een bepaalde elektrische weerstand (in Ohm). Hoewel de ene luidspreker dichter bij de versterker staat dan de ander moet de lengte van beide kabels hetzelfde zijn. Ik weet dat ik aan 3,5 meter kabel genoeg heb. dus knip de kabel halverwege door midden zodat beide lengte hetzelfde zijn. Zo voorkom je dat de ene luidspreker meer weerstand heeft dan de ander. Uiteindelijk is het verschil klein maar er bestaat kans dat de ene luidspreker meer geluid levert dan de ander door het verschil in kabellengte en weerstand!

Ik moet eerlijk toegeven, ik heb nog nooit eerder met dit soort stekkers gewerkt, dus moet het internet raadplegen voor instructies. Er zijn schijnbaar verschillende modellen banaanstekker met hun eigen manier van aansluiten. Hiervoor neem ik de achterzijde van de stekker en voeg de kabel hier in om deze vervolgens vast te draaien. In de stekker zit een metalen pin die alles vast zou moeten klemmen als de achterkant vast gedraaid zit. Maar in de praktijk loopt het net even anders...

Na het aandraaien merk ik dat er nog veel speling op de kabel zit en met weinig kracht trek ik de kabel zo uit de stekker...
Ik probeer het uiteindelijk nog een keer maar het resultaat blijft hetzelfde. Ik weet nu niet zeker of ik het verkeerd doe, of dat de stekkers niet voldoen aan de eis. Gelukkig is er nog een andere methode...

Uiteindelijk gebruik ik de zij-aansluiting van de stekker, de kabel strip ik ver genoeg af zodat deze goed klemt maar niet uitsteekt bij de andere opening. Nu zit deze wel goed vast en kan ik de andere stekkers gaan monteren.

In vrij korte tijd heb ik alle kabels voorbereid om aangesloten te worden, de andere uiteinden hoef ik slechts aan te strippen want deze klem ik zonder stekker vast in de versterker.

Het aansluiten op de luidsprekers is zo gebeurt, maar het aansluiten op de versterker vergt wat meer aandacht. De versterker (een Setton AS 3300). heeft aansluitingen voor drie luidspreker-paren. Misschien interessant om te weten, de versterker ondersteunt wellicht drie paren maar ik kan er slechts twee tegelijk gebruiken. In de toekomst zijn er nog plannen voor een extra paar luidsprekers (wellicht de B&W Matrix 3) maar voor nu houd ik het bij Ă©Ă©n paar. Ik sluit de luidsprekers voor nu aan op aansluiting A.

Uiteraard heb ik de luidsprekers eerst op de juiste plek gezet voor ik deze aan ging sluiten, het voorlopige resultaat hieronder.

links
links
rechts
rechts

De nieuwe luidsprekers passen veel beter bij de inrichting en ik houd wat ruimte over nu de oude weg zijn.

Het enige dat nu nog mist zijn de verhogingen voor onder de luidsprekers, ze staan nu op de grond waardoor ze vatbaar zijn voor vuil. Ook het geluid gaat nu door de vloer heen wat niet optimaal is. Zodra de standaarden er zijn vul ik deze blog er op aan.


Tot die tijd nog even een greep uit de handleiding aangevuld met wat foto's


Luidsprekers met en zonder stofkap

Zeker niet onbelangrijk is het controleren of de luidsprekers opvolgende serienummers hebben.

In mijn geval heb ik hier de 03261 en 03262. Het belangrijke hier is dat dit betekent dat deze twee luidsprekers na elkaar zijn geproduceerd. Dus de gebruikte middelen en handelingen zullen nagenoeg hetzelfde moeten zijn. Zou er bijvoorbeeld een (groot) verschil zitten in de serienummers dan is er een kans dat de ene luidspreker met net wat andere middelen en arbeid in elkaar is gezet en dus ook een andere geluidsweergave kan hebben!

B&W Matrix logo op de voorzijde van de luidsprekers.