Cantata 700 cassette deel 1 reparatie

Ooit op de markt verschenen als achtergrondmuziek voor op fabrieksvloeren of in winkels. van 1960 tot ver in de jaren '90. Uiteraard hedendaags overbodig en vervangen door digitale media. Desondanks kunnen deze banden nog redelijk goed klinken mits je ze genoeg liefde geeft en goed onderhoudt...

Eerst even een woord vooraf. hier getoond is een nog puntgave cassette met kerstmuziek, om precies te zijn gaat het hier om de "Christmas Rhythmic Library 266" (RX-266 in het kort).
Elke cassette heeft zijn eigen genre en typenummer.


Deze cassette heeft heel weinig draaiuren meegemaakt en kwam zelfs met de originele hoes. Logisch natuurlijk gezien de cassette seizoensgebonden is. Er zijn immers ook cassettes met algemene muziek die veel vaker gedraaid zijn, dit kun je dan ook goed terug zien aan de cassette.

De cassettes passen op dit gelijknamige apparaat de 3M Cantata 700 BMS
(BMS staat voor Background Music System). Het apparaat komt hier verder niet veel ter sprake. Hiervoor raad ik je aan de reparatie en informatie pagina te lezen van het type medium.

De afgelopen maand heb ik het internet afgespeurd op zoek naar dergelijke cassettes en heb er in totaal acht weten te bemachtigen. Deze zijn de afgelopen week binnen gekomen.

Maar de catalogus is veel groter dan dat!

De acht cassettes ga ik stuk voor stuk af, haal ze uit elkaar, kijk waar er onderhoud of reparatie nodig is, en test ze tot slot op het apparaat om te kijken of ze weer goed werken. De stand van zaken houd ik vervolgens bij op de catalogus. En de voortgang wordt hieronder beschreven.

Elke cassette heeft overigens zijn eigen verhaal om te vertellen, de merkwaardigheden die ik tegenkom wijzen daar vaak op.


De benodigdheden om deze cassettes te repareren variëren veel, meestal is wat vet en alcohol genoeg. Maar bij sommige is er meer nodig om hem weer gangbaar te krijgen. Hieronder een complete lijst met onderdelen die ik gebruikt heb.

  • Schroevendraaier kruiskop (PH1)
  • Een grote voorraad wattenstaafjes
  • Vet (voorkeur kogellagervet)
  • 96% alcohol (Ketonatus)
  • Nylon weefsel met schuurkorrel (Scotch-brite)
  • Vochtige huishouddoekjes
  • Zakdoekjes
  • Pincet
  • Schroeven kruiskop (bolle kop) 4,0mm doorsnede, 25mm lang.

De eerste cassette is de "Melodic Library 266 . Series II" (M-266).

De behuizing heeft redelijk wat gebruikssporen en tijdens het proefdraaien loopt de cassette niet bepaald vloeiend. Tijd om hem uit elkaar te halen.

Als je de cassette omdraait vind je de schroeven die de behuizing dicht houden. Het zijn er 6 in totaal. Al mis ik drie schroeven in deze cassette.

Zodra de schroeven los zijn draai je de cassette eerst om voor je het deksel eraf tilt. Anders vallen er allerlei onderdelen uit de cassette waaronder de spoelen. Hier zicht op de binnenzijde van de cassette.

In een cassette zitten twee spoelen, de tape loopt van de ene spoel via enkele rollen naar de andere spoel. Het keerpunt van de tape wordt begeleid door deze witte rol. Deze zit vastgeklemd met twee pootjes.
De witte rol hoort overigens niet mee te draaien en is slechts een statisch onderdeel.

De rol kun je meestal zonder veel moeite uit de behuizing halen.

Waar de tape van de spoel komt zitten ook twee zwarte rollen op een as. De rollen kunnen vrij ronddraaien. 

Het afnemen van de rollen en de as gaat ook zonder enige moeite, let wel op de O-ringen die tussen de zwarte rollen zitten!

Vervolgens til ik de bovenste spoel op, draai hem om en leg hem ernaast neer. Zo krijgen we zicht op het remsysteem in de cassette. Dit is een lange metalen arm waarvan het linker uiteinde met rubberen voetjes tegen de spoelen drukt en het rechter uiteinde de tape begeleidt via een vork.

De rem wordt op zijn plek gehouden door twee metalen beugels, deze zitten met kleine kruiskop schroeven vast aan de behuizing.

Eerst haal ik het veertje los waarmee de rem op spanning wordt gehouden, hierna schroef ik beide beugels los.

Hierna kun je de rem er zonder moeite uit tillen. Het is altijd verstandig de remblokjes zelf te controleren. In dit geval zijn ze nog in goede staat maar je hebt ook kans dat deze helemaal gesmolten zijn en als een plakkerig goedje in de cassette zelf liggen. Je zou ze dan kunnen vergelijken met Wasco krijtjes maar dan net zo smeuïg als pindakaas...

Nu de rem er uit is kan ook de onderste spoel er af, deze draai ik eerst om voor ik deze op de andere spoel leg.

De beugels zijn van (vermoed ik) gegoten ijzer, en erg vatbaar voor oppervlakkig roest. Deze schuur ik zonder veel moeite weg. Echt perfect krijg ik het niet meer maar het meeste aan roest is weg te schuren

De as met de twee zwarte rollen rust in de behuizing via twee inkepingen. In dit geval zit er een laagje olie in. Ik vermoed niet dat dit origineel is en dat iemand anders deze eens gesmeerd heeft. In het verleden heb ik zelf ervaren dat olie nooit geen goed idee is bij cassettes of cartridges met tape. Dit vervang ik dus met vet als smeermiddel.

De inkepingen loop ik af met een schoon wattenstaafje om de olie op te vangen. Vervolgens smeer ik het vet op dezelfde plekken.

De twee rollen heb ik nagelopen met alcohol, ze zagen er op het eerste oog nog vrij schoon uit maar er kwam toch nog wat vuil van af. Belangrijk om te onthouden is hoe de rollen straks weer op elkaar gestapeld zitten. De brede stukken moeten naar elkaar staan toe gericht zoals hierboven op de foto. Vergeet ook wederom de O-ringen niet. Deze komen op de inkepingen tussen de behuizing en de zwarte rollen.

De bovenkant van de behuizing heeft ook een inkeping waar straks de spoelen rond draaien. het midden dip ik in het vet.

De onderzijde van de behuizing heeft slijtagesporen welke afkomstig zijn van de kunststof as op de spoelen zelf. Even twijfel ik maar smeer hier uiteindelijk ook een dunne laag vet op.

Tijd om de boel weer terug in elkaar te zetten. De behuizingen heb ik overigens nog schoon gemaakt met perslucht maar hier geen foto's van. Hier zit de onderste spoel er weer in en schroef ik de beugels van de rem terug. Vergeet niet het veertje terug op de rem te monteren! Hierna kan de bovenste spoel er terug op.

De witte rol heeft twee nokjes waar een vlakke kant op zit, deze vlakke kant rust weer in de openingen in de behuizing. De tape gaat er eerst nog tussen.

Ik controleer nog even of alles zit zoals het hoort. Vooral is belangrijk dat de tape niet onnodig gedraaid zit. Alleen rond de witte rol moet de tape een slag maken.

Als je de behuizing weer dicht klikt is het nog even goed kijken naar de zwarte rollen of dat de as daarvan goed zit. Soms moet je deze nog even in de inkeping duwen. Pas hierna kan je de behuizing ook goed sluiten.

Voor ik de behuizing dicht schroef kijk ik nog even naar de schroeven die er gebruikt zijn, ik haal uit een andere cassette een schroef ter vergelijking. Het viel me namelijk op dat de schroeven die hier gebruikt zijn te lang zijn en door de andere kant naar buiten drukt, dit is terug te zien door een klein gaatje in de behuizing. Op de tweede foto zie je het verschil in lengte. De linker is de originele schroef de rechter een imitator.

De vorige knutselaar heeft dus niet alleen olie gebruikt maar ook te weinig en te lange schroeven...

Ik vlieg dus even langs de lokale bouwmarkt om een setje nieuwe schroeven die het meest overeenkomen met de originele. Hiermee vervang ik de verkeerde schroeven en vul de missende aan.

Nu is het tijd om de cassette te gaan testen!


Op naar de volgende cassette de, "Christmas Rhythmic Library 266" (RX-266).

Veel hoeft er niet aan de cassette te gebeuren. Hij is van buiten nog in vrij goede staat wat vaak een hint is naar wat je binnenin kunt aantreffen.

Iets wat ik bij de vorige cassette niet liet zien maar hier ook weer doe is het stof van de tape blazen met perslucht. Voorzichtigheid is wel geboden, de sliert met tape die van de spoel komt gaat namelijk tekeer bij deze handeling en kan makkelijk ergens beschadigd raken.

Veel hoeft er verder niet te gebeuren, zoals bij de vorige cassette beschreven reinig en smeer ik de punten waar dat nodig is, de witte rol hier als voorbeeld.

Het punt waar de cassette wordt aangedreven ziet er niet fris meer uit, deze loop ik even na met een wattenstaafje gedipt in alcohol. Ook hier weer een duidelijke plek van slijtage waar het kunststof op de behuizing schaaft. Een veeg met vet zal dit wel goed doen.

Enkele kleine details die ik tegen kom op de cassettes. Het typenummer is met een waskrijtje op de spoel geschreven dit lijkt te verwijzen naar de derde opname met kerstmuziek, tevens zit er een nietje door de 'Lead-in' van de tape. Het nietje zit er niet voor niets. Hierover kom ik later op de tweede pagina nog terug.

Na het doen van algemeen onderhoud, kan de cassette al getest worden.

Op het filmpje is goed te zien dat de cassette niet geheel vloeiend speelt, maar het ligt hier niet aan de cassette zelf. De speler zelf moet ik hier nog aanpakken. De centrale as die de spoelen laat draaien staat niet helemaal recht. De cassette zelf speelt verder goed.


Aangekomen zijn we bij de "Variety Library V 168" (V-168).

Vanaf de buitenzijde is te zien dat hier iets niet helemaal goed zit. De tape loopt na het keren terug naar de bovenste spoel. Hoe dit zo kan ontstaan is alleen te zien door hem open te maken.

De spoel zelf ziet er ook niet erg fris meer uit. Het metalen plaatje erboven is ook wat geel gekleurd. Deze cassette heeft aardig wat te verduren gehad.

Ik begin met de buitenkant want achterop zit een rubberen voetje geplakt. Geen idee wat deze daar doet maar het laat wel een plakkerig goedje achter, dit probeer ik zoveel mogelijk schoon te maken met alcohol en wattenstaafjes maar tegelijkertijd veeg ik hiermee de zwarte inkt van de sticker dus moet voorzichtig zijn.

Zodra ik de cassette open maak zie je dat de tape door de bovenste spoel loopt voordat deze aan de linkerkant bij de rem verdwijnt.

Op de rembeugel zit ook een dikke laag roest, het lijkt erop dat deze cassette in een vrij zoute omgeving is geweest, dan wel een erg vochtige omgeving.

Waar ik het eerder nog had over smeuïge wascokrijt wordt ik er nu mee geconfronteerd. De remmen zijn compleet vergaan en de rommel zit overal in de cassette. Ik heb een flinke klus voor de boeg wil ik dit allemaal weer schoon krijgen!

Het residu schraap ik weg met een platte schroevendraaier, hierna werk ik het af met alcohol. Dit laat wat strepen achter maar kan weinig kwaad gezien je dit stuk straks toch niet meer ziet.

Ook op de spoel zelf zit een dikke laag pasta, deze pak ik aan op dezelfde manier door het residu eraf te schrapen en er met alcohol overheen te gaan.

De rembeugels schuur ik zodat deze er weer een stuk frisser uit zien.

De rem zelf zal ook helemaal schoon gemaakt moeten worden, voor nu dip ik de onderdelen die er af komen in alcohol zodat deze kunnen weken.

De rembeugel zelf ondergaat dezelfde behandeling als de rest, schrapen met een platte schroevendraaier en poetsen met alcohol tot deze weer schoon is.

Na het weken maak ik de restante onderdelen van de rem schoon. Schrapen en poetsen tot deze weer glanzen, althans eerder iets wat voor glanzen door moet gaan...

Nu de remdelen schoon zijn moet er natuurlijk een nieuwe rem komen. Het rubberen voetje dat ik eerder van de behuizing heb gehaald heeft me op een idee gebracht. Ik gebruik nieuwe voetjes voor de rem. Deze plakken van eigens niet geweldig dus monteer ze met secondelijm op het metalen plaatje. Na monteren p de rembeugel blijkt er nog redelijk wat ruimte tussen het plaatje en de beugel te zitten. Deze ruimte vul ik op met isolatietape. Het resultaat ziet er niet verkeerd uit al zeg ik het zelf!

De spoelen zijn erg smerig en hebben een flinke opfrisbeurt nodig.

Om de spoelen schoon te krijgen loop ik eerst met alcohol en wattenstaafjes de plekken af waar resten van de rem zitten, ook de randen van de spoel doe ik af evenals de binnenzijde voor zover het kan. De rest loop ik na met een vochtig huishouddoekje, ik wring deze eerst uit boven het aanrecht want het vocht wil ik niet op de tape hebben! De spoel oogt een stuk frisser, het doekje zelf zit anders onder de grijze en gele plekken.

Ook de tape zelf is erg vies. Hier valt helaas weinig aan te doen, ik loop de rol af met perslucht wat het meeste aan stof weg blaast maar daar blijft het bij. Geluk heeft het dat de troep van de rem niet teveel op de tape terecht is gekomen. Slechts een klein stukje is ermee in contact geweest, dit weet ik grotendeels weg te krijgen en poets het lichtjes op met alcohol. Hopelijk tast het de tape niet teveel aan...

Ook op deze spoel is met een krijtje het serienummer geschreven. VL-2, waarschijnlijk volume twee van de Variety Library?

Bij het optillen van de spoel komt ineens het plastic los uit het midden. Schijnbaar kunnen deze dus los...

Het terug monteren is even goed kijken, maar zo ingewikkeld is het niet. Een kleine uitsparring in het ene stuk valt in het gaatje van de ander. Hiermee druk je de twee delen klem op elkaar als de onderste spoel er straks weer tussen zit. De bovenste spoel leg er er dan weer bovenop.

Het witte rolletje ondergaat dezelfde behandeling als zijn soortgenoten, toch zie ik dat de tape er groeven in gesleten heeft. De cassette heeft waarschijnlijk veel draaiuren gekend!

omdat de tape een slag gedraaid moet zitten, leg ik de bovenste spoel er eerst zo naast dat de tape netjes van de een naar de ander loop zonder een slag. Hierna draai ik de spoel  linksom en leg deze bovenop de ander. Zo ontstaat de slag in de tape die je nodig hebt bij het omlopen op de witte rol.

Nadat ik alles terug gemonteerd heb controleer ik de nieuwe rem. Hij lijkt goed te werken. De rubberen voetjes klemmen onbedoeld in de spoelen zelf, wat goed is om de spoelen stevig vast te houden als deze niet draaien.

Als laatste maak ik de schroeven nog even schoon met wat schuurpapier. De witte aanslag is wederom oppervlakkig roest.

Zeker is wel dat de cassette veel gebruikt is en waarschijnlijk in een vrij vochtig zeeklimaat.

Toch oogt de cassette er stukken beter nu ik hem onder handen heb genomen. Het enige dat nog resteert is het testen!

De cassette speelt weer als vanouds. Hij schraapt nog wat tegen de behuizing maar dit ligt aan de speler zelf.

Het lijkt soms op een klusje van niks, maar als je ziet hoeveel rommel ik overhoud na het maken van deze cassette...


Tijd voor de vierde cassette, de "Uptempo Library" U825 (U-825).

Opvallend aan deze cassette is dat de spoel van kunststof is en ook ene slagje kleiner is. Ik heb me laten weten dat deze cassette veel later geproduceerd is dan de voorgangers met metalen spoelen.

De cassette oogt vrij goed van binnen, ook al zitten er wat vlekken en stof binnenin. Een schoonmaakbeurt en wat smeerwerk zou voldoende moeten zijn.

Ik stond er even niet bij stil dat de rem dan ook korter moet zijn om bij de spoel te komen. Ze hebben dit opgelost met een mooie modificatie aan de bestaande rem. De remblokjes zelf zijn gelukkig nog goed.

Bij het optillen van de bovenste spoel wordt nog een ander detail zichtbaar. Er zit een aluminium plaatje tussen de spoelen samen met een hardmetalen beugel die er los in zit. Geen idee wat voor functie dit plaatje vervult. Ik haal hem eruit met een enkele kruiskop schroef.

U-3 staat er op de spoel, Uptempo volume 3?

De vork aan het andere uiteinde van rem heeft wat oppervlakkige roestplekken. In plaats van deze te schuren loop ik deze af met alcohol. Ik wil een glad oppervlak houden omdat de tape hier straks weer langs loopt.

Op de spoelen zelf ligt een laag stof en iets dat lijkt op nicotineaanslag, dat laatste is te zien doordat de spoel wat vervaagd oogt. Gelukkig kan ik dit weg vegen met een vochtig huishouddoekje. De tekst 'U-3' blijft overigens bespaard en de spoelen ogen een stuk frisser. 

Stapsgewijs zet ik de cassette weer in elkaar.

Tot slot maak ik buitenkant nog even schoon, op passen overigens dat ik de verf niet van de behuizing veeg. Het is voornamelijk nicotine aanslag dat er van af komt.

Elke cassette heeft trouwens een sticker op de achterzijde, hier staat wat informatie op over het algemeen gebruik van de cassette evenals zijn type en serienummer. Wat mij ook is opgevallen is dat in geen enkele cassette een begin en eind datum geponst zit op de sticker.

Nog iets dat me is opgevallen bij elke cassette is dat het aandrijfpunt altijd scheef zit, soms deels onder de behuizing. Dit komt door de rem die tegen de spoelen drukt. Desondanks moet het geen probleem zijn. De spindel in de speler zelf zou deze recht moeten trekken samen met dat de rem dan gelost wordt. het verklaart overigens wel iets anders aan de speler. De spindel is namelijk verbogen en vermoedelijk doordat er langere tijd een cassette op de speler heeft gelegen met de remmen bekrachtigd, maar het blijven vermoedens...

Tijd om de cassette te testen!

Voor ik de cassette had onderhouden slipte hij heel erg. Dit geluid wat vrijwel continu te horen als een schelle piep. Deze is nu nog aanwezig maar in mindere mate. De reden erachter moet ik nog uitzoeken maar vermoed dat de tape zelf niet helemaal fris meer is...


Om de pagina niet te lang te maken is deze vanaf hier opgesplitst in twee delen. Klik hier voor deel 2 van deze pagina.